Działalność nierejestrowana, czyli wspaniała firma na próbę, której nie trzeba nigdzie zgłaszać, a dzięki której możesz zarabiać nawet 75% minimalnego wynagrodzenia i nie płacić ZUS-u.
Brzmi świetnie, ale czy faktycznie jest to tak bezproblemowe?
Dziś się o tym przekonasz.
Jeśli nie wiesz, czym jest działalność nierejestrowana, to najlepiej zajrzyj do mojego poprzedniego materiału, gdzie masz wyjaśnione dosłownie wszystko, a teraz skupimy się na rzeczach, na które należy uważać przy prowadzeniu działalności nierejestrowanej.
5 lat bez prowadzenia firmy
Pierwsza i najważniejsza rzecz to sama możliwość prowadzenia działalności nierejestrowanej, której… możesz nie mieć!
Działalność nierejestrowaną możesz prowadzić tylko wtedy, gdy w ciągu ostatnich 60 miesięcy, czyli 5 lat, nie prowadziłeś działalności gospodarczej albo była ona zawieszona.
Możesz prowadzić działalność nierejestrowaną, nawet jeżeli nadal masz zarejestrowaną normalną firmę, ale w ostatnich 60 miesiącach jej działalność była zawieszona. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest liczone jak jej niewykonywanie.
Oczywiście te 60 miesięcy musi być ciągiem, a nie z przerwami.
Limit przychodu
Druga rzecz, na którą należy uważać to limit przychodów.
Jak na ironię pierwsza rzecz to było kiedy nie możesz otworzyć działalności nierejestrowanej, a druga to kiedy będziesz zmuszony ją zamknąć!
Ale o co chodzi? Bo w samym limicie mamy aż 4 różne kwestie!
Limit minimalnego wynagrodzenia
Limit przychodu w działalności nierejestrowanej wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku.
Od 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 4.666 zł, oznacza to że limit dla działalności nierejestrowanej, czyli te 75%, wyniesie 3.499,50 zł miesięcznie.
Jeśli przekroczysz tę kwotę, to masz obowiązek w ciągu 7 dni zarejestrować działalność gospodarczą w CEIDG.
Przychód to nie dochód
Ten limit przychodu nie dla każdego jest jasny, dlatego krótko go sprecyzuję.
Dochód i przychód to nie jest to samo, a limit obowiązuje na przychód, a nie na dochód.
Przychód, to jest to, co otrzymujesz od klienta, np. zapłacił Ci 300 zł za towar, ale towar kosztował Cię 100 zł, co jest Twoim kosztem. Koszt odejmujesz od przychodu, co daje Ci 200 zł dochodu.
Właśnie z racji tego, że działalność nierejestrowana działa na limicie przychodu, to dużo lepiej sprawdza się w przypadku sprzedaży produktów, które są tanie w wytworzeniu.
Coś, za czego produkcje płacisz raz, np. e-book daje dużo większe możliwości zarobku, niż np. produkcja mebli, gdzie już sam materiał potrafi sporo kosztować. Można oczywiście zrobić tak, że to klient sam kupuje materiał, no ale to już nie jest kwestia, którą dziś będziemy poruszać.
Kwoty otrzymane i należne
Kolejna rzecz dotycząca limitu przychodów to kwoty otrzymane oraz należne.
Kwoty otrzymane to te, które dostajesz w momencie sprzedaży lub przed sprzedażą, np. zaliczki.
Natomiast kwoty należne to te, których w momencie sprzedaży jeszcze nie otrzymałeś, czyli sprzedałeś towar albo wykonałeś usługę i wystawiłeś dokument sprzedaży, czyli rachunek albo fakturę, ale klient jeszcze Ci nie zapłacił.
Do limitu wlicza się kwoty należne, więc musisz uważać, bo nawet jeśli nie dostałeś jeszcze kasy, a jesteś na granicy, to sprzedaż kolejnego produktu albo usługi może przekroczyć limit przychodu.
Limit nie kumuluje się
No i oczywiście limit jest miesięczny. Oznacza to, że co miesiąc obowiązuje te 75% wynagrodzenia minimalnego i to się nie kumuluje w przeciągu roku.
Jeśli mamy limit 3.499,50 zł, to tyle możesz mieć przychodu w styczniu, lutym, marcu, kwietniu itd.
To nie jest tak, że przez pierwsze 3 miesiące nic nie zarobiłeś, więc limit się kumuluje i w kwietniu rozliczysz sobie aż 14 tysięcy złotych.
No nie, to tak nie działa. Każdy miesiąc to oddzielny limit.
Składki ZUS – usługi
Trzecia bardzo ważna rzecz, która interesuje wszystkich, to oczywiście składki ZUS – kiedy są? A kiedy ich nie ma?
Po to chcemy wykorzystać działalność nierejestrowaną, żeby zarabiać, a jednocześnie tego ZUS-u nie płacić.
I jeśli jest to sprzedaż produktów, to jak najbardziej. Nie ma żadnego ZUS-u.
Natomiast w działalności nierejestrowanej możesz nie tylko sprzedawać produkty, ale także świadczyć usługi.
I jeśli chcesz świadczyć usługi, czyli wykonywać umowę o świadczenie usług albo umowę-zlecenie, to podlegasz ubezpieczeniom jako zleceniobiorca.
Czyli to nie Ty się ubezpieczasz, a powinien Cię zgłosić do ubezpieczeń i opłacić składki Twój zleceniodawca, czyli klient.
I tu moim zdaniem działalność nierejestrowana traci bardzo dużo, bo stawiając się w roli klienta – no komu by się chciało to robić? Mi by się nie chciało…
Natomiast co by mi się chciało? Mieć przed rozpoczęciem działalności nierejestrowanej kompleksowy poradnik, który wszystko mi wyjaśni, bym mógł skupić się na zarabianiu pieniędzy, a nie przejmowaniu formalnościami.
I właśnie po to stworzyłem mój e-book!
Dzięki niemu możesz wykorzystać swój wolny czas, by dorobić do etatu albo przetestować swój pomysł na biznes, a nie przebijać się przez skomplikowane przepisy.
Dlatego dostajesz ode mnie 127 stron, podzielone na 14 rozdziałów, z których dowiesz się absolutnie wszystkiego, by w spokoju i legalnie zarabiać bez firmy.
Konkretne informacje, wyjaśnienia i przykłady, a do tego na końcu każdego rozdziału znajdują się odpowiedzi na najpopularniejsze pytania.
Aha! No i e-book jest sprawdzony przez licencjonowanego doradcę podatkowego pod kątem zgodności z przepisami.
VAT
Kolejne 3 literki, które wprowadzają zamieszanie w kwestii działalności nierejestrowanej, czyli VAT.
Z VAT-em jak z ZUS-em. Może być, a może go nie być….
Generalnie w działalności nierejestrowanej nie ma VAT-u ze względu na niskie obroty, czyli zwolnienie podmiotowe, które obowiązuje do limitu 200.000 zł.
Jest jeszcze drugie zwolnienie, czyli przedmiotowe, które dotyczy konkretnych towarów i usług.
Natomiast są rzeczy, które już od pierwszej złotówki generują obowiązek odprowadzania podatku.
Co do usług, są to usługi:
- prawnicze,
- w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego),
- jubilerskie,
- oraz ściągania długów (w tym faktoringu).
Co do sprzedaży, to mamy tu:
- metale szlachetne,
- złom z tych metali oraz wyroby jubilerskie,
- towary opodatkowane akcyzą,
- części do pojazdów samochodowych i motocykli,
- tereny budowlane, budynki, budowle i ich części.
A sprzedaż przez internet to:
- preparaty kosmetyczne i toaletowe,
- komputery,
- wyroby elektroniczne i optyczne urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego oraz niesklasyfikowane gdzie indziej maszyny i urządzenia.
Jeśli zajmujesz się czymś z tej listy, to musisz zarejestrować się jako czynny podatnik VAT niezależnie od wartości sprzedaży.
Ewidencja sprzedaży
Co do sprzedaży, to kolejną rzeczą, na którą trzeba uważać jest jej ewidencja. Musisz wiedzieć, że masz obowiązek prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży, która pozwala ustalić, czy nie przekraczasz limitu przychodu.
Przepisy nie regulują jak dokładnie ma wyglądać.
Możesz więc prowadzić ją na kartce, w zeszycie albo w Excelu czy innym arkuszu. Nie ma to żadnego znaczenia, ale w formie elektronicznej jest po prostu wygodniej, bo wszystko automatycznie się podlicza, dzięki czemu możesz uniknąć pomyłki.
Jednak ewidencja musi mieć formę zbroszurowaną, więc wersję elektroniczną i tak musisz wydrukować.
Natomiast co warto, żeby taka ewidencja posiadała:
- Liczbę porządkową,
- datę sprzedaży,
- wartość sprzedaży,
- i wartość sprzedaży narastająco.
Przykładowo pierwsza sprzedaż 10-tego stycznia za 300 zł, więc kwota narastająca to 300 zł. Druga sprzedaż następuje 12-stycznia w kwocie 500 zł, a więc kwota narastająca to 800 zł.
Sprzedaż | 1 | 2 |
Data | 10.01.2025 | 12.01.2025 |
Kwota sprzedaży | 300 zł | 500 zł |
Kwota narastająco | 300 zł | 800 zł |
W ewidencji sprzedaży zapisujesz sprzedaż za dany dzień, nie później niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.
To oznacza, że po sprzedaniu towaru następnego dnia, nie możesz wpisywać sprzedaży z dnia poprzedniego, dlatego najbezpieczniej będzie, jeśli po prostu będziesz wszystko wpisywać po kolei i bez zwłoki.
Przy działalności nierejestrowanej jesteś zwolniony z obowiązku wystawiania faktur. Musisz jednak wystawić fakturę, jeśli Twój klient tego zażąda. Klient może może zgłosić takie żądanie w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczyłeś mu towar lub usługę bądź otrzymałeś całość albo część zapłaty.
Kasa fiskalna
Ze sprzedażą kojarzy się oczywiście kasa fiskalna, która niepokoi bardzo wiele osób.
Domyślnie prowadząc działalność nierejestrowaną nie jesteś przedsiębiorcą i nie masz tego obowiązku, jednak jak zwykle są pewne wyjątki i zasady.
Musisz mieć kasę fiskalną, jeśli w poprzednim roku przekroczyłeś 20.000 zł obrotu ze sprzedaży. Ta kwota obowiązuje za cały rok, natomiast jest rozliczana proporcjonalnie, więc jeśli prowadziłeś działalność tylko pół roku, to obowiązuje Cię limit około 10.000 zł.
Około, ponieważ jest to liczone co do dnia, a nie na miesiące, czy wręcz na oko. Najlepiej w razie potrzeby użyć specjalnego kalkulatora, by mieć pewność co do kwoty.
A czym jest obrót? Obrót to kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług.
Oprócz tego kasę fiskalną należy posiadać w przypadku sprzedaży produktów czy usług po prostu objętych takim obowiązkiem.
I do takich rzeczy zalicza się sprzedaż:
- perfum oraz wód toaletowych,
- gazu płynnego,
- części do silników spalinowych,
- nadwozi do pojazdów silnikowych,
- sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego.
Co do usług, to mamy tu:
- usługi fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne,
- przewóz osób i ich bagażu podręcznego taksówkami,
- doradztwo podatkowe,
- usługi świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne (w tym również sezonowo),
- oraz naprawy pojazdów silnikowych i motorowerów.
Prawa konsumenta
I choć działalność nierejestrowana jest taką “firmą na próbę”, to nie można zapominać, że na gruncie prawa cywilnego jest uznawana za działalność gospodarczą.
Oznacza to, że masz obowiązek respektować prawa konsumentów jak chociażby obowiązki informacyjne, związane z reklamacją, zwrotem czy naprawą, a także prawo do odstąpienia od umowy zawieranej na odległość w ciągu 14 dni.
Podatek dochodowy
Jeśli przewrócisz ósemkę na bok otrzymasz znak nieskończoności. A co się nigdy nie kończy? Podatki! I właśnie ósmą już rzeczą na którą należy uważać jest podatek dochodowy.
To, że działalność nierejestrowana nie jest zgłoszona do CEIDG, nie masz NIP-u, REGON-u ani nawet nie płacisz ZUS-u, nie znaczy, że nie zapłacisz podatku.
Podatek od działalności nierejestrowanej jak najbardziej się płaci. Co prawda nie co miesiąc czy kwartał, a raz w roku, ale jednak!
Swoje przychody z działalności nierejestrowanej wykazujesz w PIT-36.
Jest tam odpowiednia rubryka zatytułowana oczywiście działalność nierejestrowana, w której wykażesz nie tylko przychody, ale także koszty, które możesz sobie odliczyć, co daje dochód i należny z tego tytułu podatek.
Warto wiedzieć, że uzyskiwanie przychodów z działalności nierejestrowanej nie wyłącza prawa do wspólnego rozliczenia małżonków, więc jeśli jest tu zapas kwoty wolnej, to można to wykorzystać.
Status bezrobotnego
Już przedostatnia rzecz na tej liście, czyli status bezrobotnego.
Wiele osób myśli o działalności nierejestrowanej z prostej przyczyny – po prostu aktualnie nie mają pracy i jest to sposób na dorobienie do domowego budżetu.
Tylko czy można prowadzić działalność nierejestrowaną i nie stracić statusu osoby bezrobotnej choćby w celu posiadania ubezpieczenia?
Można, ale, jak zwykle jest jakieś ALE…
Jeden z warunków posiadania statusu bezrobotnego to niewykonywanie innej pracy zarobkowej.
Inna praca zarobkowa to wykonywanie pracy albo świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, czyli umowy agencyjnej, zlecenia, czy o dzieło.
Dlatego, żeby zachować status osoby bezrobotnej przy działalności nierejestrowanej należy skupić się na samej sprzedaży produktów i nie świadczyć żadnych usług. W przeciwnym razie traci się ten status, więc sprzedaż – tak, usługi – nie.
Oprócz tego należy pamiętać o progach przychodów. Dla działalności nierejestrowanej limit wynosił kiedyś 50% minimalnego wynagrodzenia jednak został podniesiony do 75%, natomiast aby utrzymać status osoby bezrobotnej nadal nie można przekroczyć 50% minimalnego wynagrodzenia.
Trzymając się stawki na 2025 r. wygląda to następująco:
- Minimalne wynagrodzenie to 4.666 zł.
- Limit 75% dla działalności nierejestrowanej wynosi 3.499,50 zł.
- Limit 50% dla statusu osoby bezrobotnej to 2.333 zł.
Została nam jeszcze ostatnia pułapka działalności nierejestrowanej, ale przypominam, że więcej takich podchwytliwych zagadnień jest omówione w moim e-booku o działalności nierejestrowanej.
Jeśli chcesz w spokoju i zgodnie z prawem dorobić sobie do etatu czy przetestować pomysł na biznes przed rozpoczęciem pełnoprawnej działalności, to nie znajdziesz niczego lepszego. Temat jest rozłożony na czynniki pierwsze w naprawdę prosty sposób, a kosztuje mniej, niż godzinna konsultacja z księgową.
Kontrole w działalności nierejestrowanej
Pozostaje jeszcze kwestia kontroli w działalności nierejestrowanej.
Niby działalności nigdzie się nie zgłasza, ale strach pozostaje. I generalnie jest to zrozumiałe, ale praktycznie takich kontroli nie ma. Jedyne, czym tak naprawdę powinieneś się przejmować to sanepid.
Jeśli robisz cokolwiek związanego z żywnością, np. bardzo popularne w działalności nierejestrowanej jest robienie ciast i innych wypieków, to możesz mieć kontrolę z sanepidu.
Mało tego, na sanepid się nie czeka, tylko się do niego najpierw zgłasza. Nie możesz więc czekać, aż to sanepid się Tobą zainteresuje, bo będzie źle. Nawet bardzo. Do sanepidu trzeba się zgłosić samodzielnie.
To wszystko o czym piszę może brzmieć strasznie, ale tylko takie się wydaje. Są to bardzo proste rzeczy. Jeśli chciałbyś dowiedzieć się dużo więcej o działalności nierejestrowanej, to zajrzyj do mojego poprzedniego materiału, gdzie znajdziesz więcej informacji, które pomogą Ci w jej prowadzeniu.