Najczęstsze pytania o działalność nierejestrowaną

Działalność nierejestrowana to firma na próbę, której nie trzeba zgłaszać do żadnego urzędu, a dzięki której możesz zarabiać nawet 75% minimalnego wynagrodzenia i nie płacić ZUS-u.

Brzmi super, ale czy faktycznie jest to aż tak piękne?

No cóż… Różnie z tym bywa a wiele publikacji pomija ważne kwestie, przez co sporo pytań pozostaje bez odpowiedzi. I dlatego dzisiejszy materiał będzie właśnie w takiej formie pytań i odpowiedzi, w kwestiach, które Was nurtują.

Kwestie ogólne

Ale przejdźmy do rzeczy i zacznijmy od pytań ogólnych.

Czym w skrócie jest działalność nierejestrowana?

Działalność nierejestrowana to taka firma na próbę, której nie trzeba rejestrować w urzędzie, CEIDG, a czasem nie wymaga nawet płacenia składek ZUS. Czyli możesz sprzedawać towary albo świadczyć usługi, rozliczać koszty, a podatek zapłacisz dopiero pod koniec roku.

Limit przychodu w działalności nierejestrowanej to 75% minimalnego wynagrodzenia, więc obecnie wynosi on 3.499,50 zł miesięcznie. Trzeba uważać na ten limit, bo jego przekroczenie oznacza, że masz obowiązek w ciągu 7 dni zarejestrować normalną działalność gospodarczą.

Natomiast jest to limit przychodu, a nie dochodu. Dochód, od którego zapłacisz podatek obliczasz w PIT-36 po odjęciu kosztów związanych z działalnością nierejestrowaną, ale te kwestie poruszę już w dalszej części.

Kiedy możesz prowadzić działalność nierejestrowaną?

Możesz prowadzić działalność nierejestrowaną tylko jeśli spełniasz te 2 warunki!

Pierwszy z nich to brak prowadzenia działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy, czyli 5 lat. Możesz prowadzić działalność nierejestrowaną, nawet jeżeli masz zarejestrowaną normalną firmę, ale jednak w ostatnich 60 miesiącach jej działalność była zawieszona, ponieważ zawieszenie także jest liczone jak jej niewykonywanie.

Drugi warunek to limit przychodów, bo jak już wiesz miesięczne przychody Twojej działalności nierejestrowanej nie mogą przekraczać limitu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku.

Od 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 4.666 zł, oznacza to że limit dla działalności nierejestrowanej, czyli 75%, wynosi 3.499,50 zł.

Kiedy musisz zarejestrować działalność nierejestrowaną?

No właśnie, kiedy musisz zarejestrować działalność nierejestrowaną? Gdy przekroczysz te 75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie, to masz obowiązek rejestracji swojej firmy i niestety nie ma od tego odwołania.

Dlatego jeśli nie czujesz się gotowy na prowadzenie firmy lub po prostu chcesz nadal dorabiać dzięki działalności nierejestrowanej do swojego etatu, to najbezpieczniej będzie jeśli do końca miesiąca zawiesisz sprzedaż albo świadczenie usług przez co nie wygenerujesz kolejnych przychodów.

Przekroczyłem limitu przychodu działalności nierejestrowanej – co teraz?

Po przekroczeniu limitu przychodu działalności nierejestrowanej masz 7 dni na rejestrację firmy. I jest to obowiązek, a nie wskazówka! Działalność nierejestrowana staje się właściwą działalnością gospodarczą tego dnia, którego nastąpiło przekroczenie limitu.

I od tego dnia masz 7 dni na rejestrację firmy w CEIDG. A co się stanie jak tego nie zrobisz? Na przykład ZUS może Cię traktować jako przedsiębiorcę i naliczać Ci zaległości w składkach.

Kiedy musisz zarejestrować działalność nierejestrowaną?

Natomiast kiedy musisz zarejestrować działalność nierejestrowaną nawet jeśli nie przekraczasz limitu przychodu?

Musisz zarejestrować firmę, jeśli działalność, którą chcesz prowadzić wymaga zezwolenia, koncesji albo wpisu do działalności regulowanej. W takich przypadkach nie można wykonywać działalności bez rejestracji.

Przykłady takich działalności to:

• ochrona osób lub mienia,
• sprzedaż alkoholu,
• organizacja imprez turystycznych,
• usługi detektywistyczne,
• zbieranie odpadów,
• pośrednictwo ubezpieczeniowe
• czy prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Jak założyć działalność nierejestrowaną?

Nijak! Nie zakłada się jej, tylko po prostu zaczyna się sprzedawać czy świadczyć usługi.

Działalność nierejestrowana nie wymaga rejestracji firmy wpisem do CEIDG, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Nie musisz zgłaszać jej w urzędach, w GUSie, nie będziesz też potrzebował NIP-u ani REGON-u. Nie będziesz musiał płacić składek ZUS, zaliczek na podatek ani VAT-u.

O ile nie zajmujesz się jedzeniem, np. pieczeniem ciast, co należy zgłosić do sanepidu, to dosłownie nic nie musisz robić. Po prostu zaczynasz prowadzić swoją działalność nierejestrowaną i tyle!

Czy można łączyć działalność nierejestrowaną z etatem?

Można, nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań. Jeśli jest coś, co lubisz robić i chciałbyś na tym dodatkowo zarobić, ale nie chcesz szukać drugiego etatu, to możesz skorzystać z działalności nierejestrowanej.

W przepisach nie ma aktualnie żadnych przeciwwskazań do prowadzenia działalności nierejestrowanej podczas zatrudnienia na umowie o pracę, zlecenie czy o dzieło. Jedynym zastrzeżeniem jest oczywiście brak prowadzenia działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy.

Ewentualnym drugim zastrzeżeniem jest zakaz konkurencji, czyli gdy Twoja działalność nierejestrowana jest konkurencją dla Twojego pracodawcy. Podejrzewam jednak, że nie będziesz robić dokładnie tego samego co w pracy na etacie.

Czy można traktować działalność nierejestrowaną jak główne źródło utrzymania?

Tak, można.

Działalność nierejestrowana raczej nie jest środkiem do utrzymywania się, a sposobem na dorobienie sobie lub przetestowanie pomysłu na biznes, ale jeśli nie posiadasz innego źródła zarobków, to tak, może być Twoim głównym źródłem utrzymania.

Jak nazwać działalność nierejestrowaną?

Nie musisz nadawać nazwy swojej działalności nierejestrowanej. Przy wystawianiu faktur swoim klientom wystarczy, że użyjesz imienia i nazwiska.

Jak długo można prowadzić działalność nierejestrowaną?

Jak długo zechcesz! Nie ma limitu czasowego, więc możesz prowadzić ją kilka miesięcy, rok czy nawet kilka lat. Ważne jest, aby nie przekroczyć limitu przychodów, czyli 75% minimalnego wynagrodzenia.

Ale jednak warto wykorzystać ten czas na dobre przetestowanie swojego pomysłu na biznes.

Sprawdź, czy jest to coś, co masz ochotę robić zarobkowo przez dłuższy czas oraz czy jesteś w stanie przyciągać klientów także ponad limit przychodów, by faktycznie zacząć się z tego utrzymywać, bo w końcu chyba o to chodzi nie?

Tak poza odpowiedziami na te wszystkie pytania chciałbym Cię poinformować, że napisałem e-book, który jest kompletnym przewodnikiem po działalności nierejestrowanej.

Dzięki niemu możesz wykorzystać swój wolny czas, by dorobić do etatu albo przetestować swój pomysł na biznes, a nie przebijać się przez skomplikowane przepisy.

Dlatego dostajesz ode mnie 127 stron, podzielone na 14 rozdziałów, z których dowiesz się absolutnie wszystkiego, by w spokoju i legalnie zarabiać bez firmy.

Konkretne informacje, wyjaśnienia i przykłady, a do tego na końcu każdego rozdziału także znajdują się odpowiedzi na najpopularniejsze pytania.

Aha! No i e-book jest sprawdzony przez licencjonowanego doradcę podatkowego pod kątem zgodności z przepisami.

Uwierz mi, że warto go kupić, bo kosztuje mniej niż godzinna konsultacja z księgową.

Czy prowadząc działalność nierejestrowaną możesz mieć cennik na stronie?

Tak, możesz! Możesz posiadać swoją stronę z cennikiem i ofertą. Nie ma żadnych przeciwwskazań. Nie musisz przejmować się problemami z Urzędem Skarbowym, ponieważ prowadzisz zgodną z prawem działalność.

Czy prowadząc działalność nierejestrowaną możesz dostać numer NIP?

W większości przypadków do prowadzenia działalności nierejestrowanej nie potrzebujesz NIP-u, bo wystarczy Ci Twój PESEL, ale tak, możesz dostać numer NIP. NIP przyda Ci się, w przypadku, gdy masz obowiązek rejestracji do VAT albo posiadania kasy fiskalnej. Jeśli chcesz uzyskać swój Numer Identyfikacji Podatkowej to skorzystaj z formularza NIP-7.

Czy inna osoba może wyręczać mnie w prowadzeniu działalności nierejestrowanej?

Nie! Zasady w tej kwestii nie są co prawda uregulowane, ale kierując się prawem przedsiębiorców działalność nierejestrowana ma charakter indywidualny. Oznacza to, że musisz wykonywać ją samodzielnie i nikt nie może wyręczać Cię w Twoich obowiązkach.

Zamknięcie działalności gospodarczej a start działalności nierejestrowanej

Planuję zamknąć działalność gospodarczą i zająć się działalnością nierejestrowaną, czy muszę odczekać 60 miesięcy, pomimo tego, że to, czym się zajmuję ma zupełnie inne kody PKD?

Niestety tak. Kody PKD, które identyfikują, na czym polega Twoja działalność nie mają tu nic do rzeczy.

Nawet jeśli w działalności gospodarczej zajmowałaś się np. prowadzeniem wirtualnego biura, a teraz chcesz przejść w sprzedaż produktów, np. rękodzieła, to nie ma to żadnego znaczenia.

Od zamknięcia albo zawieszenia działalności gospodarczej musi upłynąć 60 miesięcy.

Czy prowadząc działalność nierejestrowaną musisz mieć konto firmowe?

Nie, nie musisz! A co więcej, nawet nie możesz go mieć! Bank do otwarcia rachunku będzie wymagał od Ciebie działalności gospodarczej zarejestrowanej w CEIDG. A skoro działalności nierejestrowanej nie rejestruje się w CEIDG, to po prostu odmówi Ci założenia rachunku firmowego.

Jeśli jednak chcesz łatwiej kontrolować finanse w swojej działalności nierejestrowanej na oddzielnym koncie, to nic nie stoi na przeszkodzie, by założyć nowe konto osobiste i używać go tylko do prowadzenia działalności nierejestrowanej.

Najlepiej otwórz konto w banku, który oferuje kilkaset złotych premii dla nowych klientów.

Zestawienie wszystkich aktualnych promocji na rynku znajdziesz na moim blogu (poniżej).

Przeważnie wystarczy zapewnić minimalny wpływ na konto i zapłacić kartą czy skorzystać z aplikacji a w zamian za to bank daje nam nawet 800 zł premii, także warto z tego skorzystać.

Czy można mieć przerwę w zarabianiu na działalności nierejestrowanej?

Tak, można mieć przerwę, ponieważ nie ma obowiązku regularnego osiągania przychodów, przestój w zarabianiu jest normalny, nawet w przypadku zwykłej działalności gospodarczej.

Działalność nierejestrowana charakteryzuje się tym, że przychody nie mogą przekraczać limitu przychodu, a nie ciągłością zarobków. Jeśli w danym miesiącu nie osiągniesz żadnego przychodu, to nie powoduje to żadnych konsekwencji. Ważne jest tylko, aby w miesiącach, w których przychód się pojawia, nie przekroczył limitu.

Czego NIE musisz robić na działalności nierejestrowanej?

Nie musisz jej oczywiście nigdzie rejestrować, czyli uzyskiwać wpisu do CEIDG. Dzięki temu nie musisz także uzyskiwać numeru NIP i REGON. Na dodatek nie jesteś zmuszony do prowadzenia pełnej rachunkowości, bo wystarcza uproszczona ewidencja sprzedaży.

O ile nie wykonujesz usług, to nie musisz także płacić składek ZUS. Jeśli obejmuje Cię zwolnienie podmiotowe, to nie musisz także przejmować się VAT-em. A do tego nie musisz pamiętać o miesięcznych czy kwartalnych zaliczkach na podatek dochodowy, bo rozliczasz go dopiero na koniec roku.

Co MUSISZ robić na działalności nierejestrowanej?

Musisz pilnować, żeby Twój przychód nie przekroczył limitu. Pomoże Ci w tym obowiązkowe prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży, czyli notowanie każdego przychodu. Od takiego przychodu musisz wystawić fakturę albo rachunek, jeśli Twój klient Cię o to poprosi.

Mimo, że nie prowadzisz działalności gospodarczej, to nadal musisz przestrzegać praw konsumenta. A na koniec roku musisz rozliczyć przychody z działalności nierejestrowanej w PIT-36. Ale za to możesz rozliczyć się z małżonkiem i skorzystać ze wspólnej kwoty wolnej od podatku.

Jakich usług nie wolno świadczyć w działalności nierejestrowanej?

Działalność nierejestrowana nie jest przesadnie ograniczona przepisami, ale zgodnie z ustawą prawo przedsiębiorców nie możesz świadczyć usług:

• Pośrednictwa ubezpieczeniowego,
• usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych,
• ochrony osób lub mienia,
• sprzedaży alkoholu,
• organizacji imprez turystycznych,
• zbierania odpadów
• oraz detektywistycznych.

Czy prowadząc działalność nierejestrowaną można wynajmować lokal?

Tak… i nie… To zależy, w którą stronę ma to działać.

Można wynajmować lokal na potrzeby prowadzenia działalności nierejestrowanej czy magazynowania produktów, bo nie ma przepisów, które by to uniemożliwiały. Ważne, aby wszystkie koszty związane z wynajmem były udokumentowane np. umową najmu.

Natomiast z drugiej strony nie, nie można prowadzić wynajmu nieruchomości, np. wynajmu lokalu na imprezy w działalności nierejestrowanej. Przychody z wynajmu nieruchomości np. mieszkania czy lokalu użytkowego są objęte osobnymi przepisami podatkowymi i nie mogą być uznawane za działalność nierejestrowaną.

Wynajem nieruchomości jest klasyfikowany jako odrębny rodzaj działalności w świetle przepisów podatkowych i wymaga odpowiedniego zgłoszenia, np. w ramach najmu prywatnego, który podlega opodatkowaniu ryczałtem. Co w sumie też nie jest takie złe, bo skoro rozliczasz to oddzielnie ryczałtem, to nie wpływa to na Twój limit przychodu.

Czy działalność nierejestrowana wpływa na zdolność kredytową?

Kolejne pytanie związane z nieruchomościami, czyli czy działalność nierejestrowana wpływa na zdolność kredytową? Czy banki biorą ją pod uwagę?

Teoretycznie są to dodatkowe pieniądze w Twojej kieszeni, jednak w praktyce, banki nie są tym zainteresowane. Działalności nierejestrowanej nie można udokumentować w żaden sposób, który jest akceptowalny przez bank przy udzielaniu kredytu. Dlatego nie, działalność nierejestrowana nie pomoże Ci podnieść zdolności kredytowej.

Ale to nie oznacza, że jest całkiem bezużyteczna, bo zarobione dzięki niej pieniądze możesz przeznaczyć na zwiększenie wkładu własnego, dzięki czemu nie potrzebujesz aż tak dużej zdolności kredytowej, bo pożyczasz mniej. Więc może i nie wpływa na zdolność kredytową, ale może trochę pomóc przy kredycie hipotecznym.

Czy trzeba zgłosić zakończenie działalności nierejestrowanej?

Nie! Działalność nierejestrowana, jak sama nazwa wskazuje, nie jest nigdzie zarejestrowana, dlatego też nie widnieje na żadnej liście działalności, z której należałoby ją wykreślić.

Możesz przestać prowadzić działalność nierejestrowaną w dowolnym momencie. Musisz tylko pamiętać o tym, że na koniec roku masz obowiązek złożyć PIT-36 i rozliczyć podatek od dochodu.

Wyjątkiem od braku zgłoszenia zakończenia działalności nierejestrowanej jest kasa fiskalna. Jeśli posiadałeś kasę fiskalną, to musisz złożyć wniosek o jej wyrejestrowanie razem z raportem rozliczeniowym oraz protokołem z odczytu pamięci wykonanym przez serwis Twojej kasy do naczelnika urzędu skarbowego pod który podlegasz.

Jakie są zasady reklamacji w działalności nierejestrowanej?

Mimo że nie prowadzisz pełnoprawnej działalności gospodarczej, to nadal musisz przestrzegać praw konsumenta, w tym reklamacji. Musisz pamiętać, że ustawa o prawach konsumenta nakłada na Ciebie obowiązki niezależnie od formy działalności.

Klient ma prawo do reklamacji towaru, jeśli jest on wadliwy – dokładnie tak, jak w przypadku normalnej firmy.

Co to oznacza w praktyce?

Klient ma 2 lata na zgłoszenie wady towaru. A Ty, jako sprzedawca, masz obowiązek rozpatrzenia reklamacji w ciągu 14 dni. Jeśli nie zrobisz tego w tym terminie, reklamacja automatycznie zostanie uznana za zasadną. W takiej sytuacji masz obowiązek naprawić towar, wymienić na nowy, albo zwrócić pieniądze.

Jakie są zasady zwrotów w działalności nierejestrowanej?

Jeśli prowadzisz sprzedaż na odległość, np. przez internet, to klient ma prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od momentu otrzymania towaru, bez podania przyczyny.

Musisz zwrócić klientowi pełną kwotę, w tym najtańszy koszt dostawy towaru do klienta.

Zwrot pieniędzy powinien nastąpić w ciągu 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia o odstąpieniu, ale możesz wstrzymać się ze zwrotem, dopóki nie otrzymasz zwracanego towaru.

W przypadku sprzedaży stacjonarnej nie masz obowiązku przyjmowania zwrotów, bo widziały gały co brały, no chyba że towar jest wadliwy – wtedy musisz go naprawić, wymienić albo zwrócić pieniądze.

Urlop macierzyński a działalność nierejestrowana

Tak, można! Przepisy nie zabraniają prowadzenia działalności nierejestrowanej podczas urlopu macierzyńskiego, a także podczas urlopu rodzicielskiego.

Warto jednak zwrócić uwagę na kwestie zakazu konkurencji. Jeśli jesteś zatrudniona na umowę o pracę, a Twoja umowa zawiera klauzulę o zakazie konkurencji, to prowadzenie działalności nierejestrowanej, która konkuruje z Twoim pracodawcą, może narazić Cię na konsekwencje prawne.

Przychód

25 pytań za nami, a ledwo liznęliśmy temat, ale przejdźmy do konkretniejszych zagadnień i teraz zajmiemy się przychodem.

Ile można zarobić prowadząc działalność nierejestrowaną?

W 2025 roku w ramach działalności nierejestrowanej możesz osiągnąć przychód w wysokości 3.499,50 zł miesięcznie, co oznacza aż 41.994 zł rocznie!

Jak działa limit przychodów w działalności nierejestrowanej?

Działalność nierejestrowana pozwala Ci osiągać przychód w wysokości do 75% minimalnego wynagrodzenia.

Przychód, to jest to, co otrzymujesz od klienta, np. zapłacił Ci 100 zł za towar. Towar kosztował Cię 70 zł, co jest Twoim kosztem. Koszt odejmujesz od przychodu, co daje Ci 30 zł dochodu i to od dochodu płaci się podatek.

Natomiast jak już widzisz dochód i przychód to nie jest to samo, a limit w działalności nierejestrowanej obowiązuje na przychód, a nie na dochód.

Co opłaca się sprzedawać w działalności nierejestrowanej?

O i to jest świetne uzupełniające pytanie! Co opłaca się sprzedawać w działalności nierejestrowanej?

Limit 75% minimalnej krajowej dla jednych będzie duży, dla innych mały, ale w kieszeni zostaje przecież dochód, czyli właśnie przychód pomniejszony o koszty.

Dlatego działalność nierejestrowana ma najwięcej sensu albo gdy chcesz szybko wypróbować swój pomysł na biznes i czy potrafisz złapać klientów, albo w przypadku, gdy masz bardzo niskie koszty, bo Twoje produkty są tanie w wytworzeniu.

Np. ebooka robisz raz, ale później już tylko na nim zarabiasz, więc praktycznie cały przychód staje się dochodem.

Odwrotną i nieopłacalną działalnością są produkty o wysokim koszcie wytworzenia, np. meble, gdzie koszty mogą być na tyle duże, że limit przychodów będzie Cię bardzo ograniczać, a samych dochodów, czyli tego, co zostaje dla Ciebie, będzie niewiele.

Przychód należny i otrzymany w działalności nierejestrowanej

Teraz bardzo ważna kwestia, czyli przychód należny i otrzymany. Jeśli prowadzisz działalność nierejestrowaną, to przez limit musisz bardzo uważać na kwoty należne i otrzymane!

Ale co to w ogóle jest?

Jak już wiesz limit przychodów nie jest z gumy, bo to… limit, a jeśli go przekroczysz, to w ciągu 7 dni musisz zarejestrować swoją firmę.

Do limitu przychodów wliczasz wszystkie przychody należne z danego miesiąca, wynikające z wystawionych rachunków albo faktur. I tu pojawia się problem, bo mamy 2 rodzaje kwot.

Kwoty otrzymane, czyli te, które dostajesz w momencie sprzedaży lub przed sprzedażą, np. zaliczki.

Mamy także kwoty należne, czyli te, których w momencie sprzedaży jeszcze nie otrzymałeś, czyli sprzedałeś towar lub wykonałeś usługę i wystawiłeś rachunek albo fakturę, ale klient jeszcze Ci nie zapłacił.

I do limitu przychodu wlicza się kwoty należne, więc musisz uważać, bo nawet jeśli nie dostałeś kasy, a jesteś na granicy, to sprzedaż kolejnego produktu albo usługi może przekroczyć ten limit i zmusić Cię do założenia działalności gospodarczej, nawet jeśli nie masz tego w planach.

Ewidencja sprzedaży w działalności nierejestrowanej

Tak, trzeba!

Co musi zawierać ewidencja sprzedaży w działalności nierejestrowanej

Przepisy nie regulują, co dokładnie powinna zawierać uproszczona ewidencja sprzedaży, ale zazwyczaj zawiera ona:

• liczbę porządkową,
• datę sprzedaży,
• wartość sprzedaży
• i wartość sprzedaży narastająco.

Czyli dla przykładu kolejno będzie to pierwsza sprzedaż, 5-tego marca 2025 r., kwota sprzedaży 500 zł, kwota narastająca w miesiącu 500 zł, bo to pierwsza sprzedaż. Druga sprzedaż 8-ego marca 2025 r., kwota sprzedaży 300 zł, czyli kwota narastająca w miesiącu 800 zł.

W ewidencji możesz dopisywać też inne informacje, jak numer dowodu sprzedaży albo informacje o rodzaju transakcji. Im lepiej to opiszesz, tym w razie czego łatwiej będzie Ci zidentyfikować, o którą transakcję chodziło.

Ewidencję musisz wypełniać na bieżąco, czyli każdego dnia, w którym coś sprzedasz. Jeśli nic nie sprzedasz, to możesz pozostawić puste pole, pominąć dany dzień albo wpisać zero. Jak wolisz i pozwoli Ci to zachować porządek.

Jeżeli w danym dniu będziesz mieć więcej niż jedną sprzedaż, to musisz je zsumować i w ewidencji wpisać sumę całej sprzedaży osiągniętej w konkretnym dniu.

Ułatwieniem jest to, że ewidencja nie ma narzuconej formy prowadzenia, więc możesz to robić na papierze, np. w zeszycie, jak i elektronicznie, np. w arkuszu kalkulacyjnym.

Natomiast tutaj zastrzeżenie, o którym trzeba pamiętać – ewidencja musi mieć formę zbroszourowaną, co oznacza, że wersję elektroniczną należy wydrukować.

Takich niuansów, o których bardzo ciężko znaleźć informacje jest jeszcze kilka, ale na szczęście wszystkie opisuje w moim e-booku, więc jeśli potrzebujesz poradnika, który krok po kroku wyjaśni Ci każde zagadnienie, to serdecznie Cię do niego zapraszam.

Z jaką datą wpisywać przychody w uproszczonej ewidencji sprzedaży działalności nierejestrowanej?

Przychód, który należy wpisać do uproszczonej ewidencji sprzedaży powstaje w dniu wydania towaru albo wykonania usługi. Ewentualnie wcześniej, jeśli wcześniej została wystawiona faktura czy rachunek albo otrzymałeś zapłatę od klienta.

Dla ułatwienia przyjmij, że data wpisu przychodu do ewidencji po prostu zgadza się z tym, co nastąpiło jako pierwsze – wydanie towaru, zapłata albo wystawienie faktury i tyle.

Jak sprawdzana jest rzetelność ewidencji sprzedaży w działalności nierejestrowanej?

Skoro działalność nie jest nigdzie zgłaszana i nie masz obowiązku wystawiania faktur czy rachunków, to jak urząd może to sprawdzić? Przecież równie dobrze można tam wpisywać cokolwiek i nigdy nie przekroczyć limitu przychodu…

No niby tak, ale to jest proszenie się o kłopoty!

Urząd może sprawdzić wyciąg z Twojego konta i np. zauważyć, że transakcje nie odpowiadają Twoim deklaracjom. Dla Twojego własnego bezpieczeństwa nie kombinuj i po prostu uczciwie prowadź ewidencję sprzedaży.

Czy w ramach działalności nierejestrowanej można sprzedawać dwa różne produkty?

Tak! Działalność nierejestrowana nie ogranicza Cię do jednego rodzaju towaru albo usługi. Możesz świadczyć usługi fryzjerskie, sprzedawać rękodzieło, biżuterię, e-booki czy piec ciasta.

Ogranicza Cię limit przychodów, czyli 75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie, bo obowiązuje na wszystkie Twoje przychody łącznie. Nie możesz więc zarabiać 70% na jednym produkcie i kolejnych 70% na drugim.

Musisz także pamiętać, że każdy sprzedawany produkt może mieć wymóg zgłoszenia się do VAT-u, sanepidu czy posiadania kasy fiskalnej, nawet jeśli ten drugi produkt go nie posiada. Dlatego im więcej produktów masz w swojej ofercie, tym mocniej powinieneś pilnować ewentualnych formalności.

Czy koszt wysyłki do klienta jest przychodem w działalności nierejestrowanej?

Tak! Twój przychód to cała kwota, jaką otrzymałeś od klienta. To, że później musisz ponieść koszt wysyłki, za którą zapłacił klient, nie zmienia faktu, że jest to Twój przychód.

Koszt przesyłki możesz oczywiście odliczyć w PIT-36, ale będziesz potrzebował do tego faktury wystawionej na Twoje dane, czyli imię i nazwisko.

Faktury i rachunki

Ok, to były przychody, a teraz przejdźmy do ich dokumentowania, czyli faktur i rachunków.

Czy w działalności nierejestrowanej musisz wystawiać swoim klientom rachunki i faktury?

Tak! I nie… W działalności nierejestrowanej nie musisz wystawiać rachunków ani faktur. Masz jednak taki obowiązek, gdy klient Cię o to poprosi. Na żądanie klienta masz obowiązek wystawić mu rachunek.

Musisz także wystawić fakturę, jeśli Twój klient tego zażąda, a takie żądanie może zgłosić w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczyłeś mu towar lub usługę bądź otrzymałeś całość albo część zapłaty.

I chociaż nie musisz wystawiać dokumentów sprzedaży, jeśli klient od Ciebie tego nie żąda, to i tak pamiętaj o obowiązkowej ewidencji sprzedaży!

Co musi zawierać rachunek, który wystawiasz klientowi w działalności nierejestrowanej?

Na żądanie kupującego masz obowiązek wystawić rachunek, który powinien zawierać co najmniej:

• numer kolejny,
• datę wystawienia,
• dane sprzedawcy i nabywcy,
• nazwę usługi
• oraz kwotę do zapłaty.

W działalności nierejestrowanej wystarczy, że na rachunku podasz swoje imię i nazwisko – nie musisz podawać numeru PESEL czy adresu zamieszkania.

Co musi zawierać faktura, którą wystawiasz klientowi w działalności nierejestrowanej?

Na żądanie kupującego masz obowiązek wystawić klientowi fakturę, która powinna zawierać co najmniej:

• numer kolejny,
• datę wystawienia,
• imiona i nazwiska albo nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
• nazwę lub rodzaj towaru albo usługi,
• miarę oraz ilość dostarczonych towarów albo zakres wykonanych usług,
• cenę jednostkową towaru czy usługi
• oraz kwotę należności ogółem.

Tak jak w przypadku rachunku wystarczy, że na fakturze podasz swoje imię i nazwisko – nie musisz podawać numeru PESEL czy adresu zamieszkania.

Faktura i rachunek w działalności nierejestrowanej – jaka jest różnica?

Jeżeli jesteś zwolniony z VAT, to nie musisz wystawiać rachunków albo faktur, chyba że Twój klient Cię o to poprosi. Jeśli poprosi Cię o taki dokument, to wystaw mu ten, który chce. Jeśli nie doprecyzuje, to nie ma to większego znaczenia.

W przypadku faktury uwzględnij zapis, dlaczego jesteś zwolniony z VAT.

Jeżeli natomiast jesteś czynnym płatnikiem VAT, to musisz wystawić fakturę VAT za każdym razem, nawet gdy Twój klient o to nie prosi.

Jak można wystawić fakturę w działalności nierejestrowanej?

Wzór faktury nie jest uregulowany, więc możesz użyć bloczka do faktur albo elektronicznego programu do wystawiania faktur.

Jak Ci wygodniej, ale na fakturze powinny się znaleźć: numer kolejny, data wystawienia, imiona i nazwiska podatnika i nabywcy, nazwa towaru lub usługi oraz ich liczba czy ilość, a także kwota, czyli cena jednostkowa i kwota należności ogółem.

Koszty

Przychody to jedno, ale co z kosztami? Jak to z nimi jest w działalności nierejestrowanej?

Czy w działalności nierejestrowanej można odliczać koszty?

W zeznaniu rocznym PIT-36, w którym rozliczasz się z prowadzenia działalności nierejestrowanej, możesz wykazać koszty, które poniosłeś w związku z tą działalnością. Możesz, ale nie musisz, ale jak możesz, to oczywiście wykaż, bo dzięki temu pomniejszysz dochód, który podlega opodatkowaniu.

Koszty to np. zakup surowców czy narzędzi niezbędnych do wykonania produktu, który sprzedajesz.

Koszty muszą być udokumentowane, więc przechowuj wszystkie dowody zakupów. Najlepiej, jeśli będzie to faktura imienna, która zawiera Twoje imię, nazwisko oraz miejsce zamieszkania. Nie musisz podawać NIP-u ani PESEL-u.

Kosztów nie odlicza się na bieżąco, czyli nie pomniejszasz swoich przychodów co miesiąc. Koszty odliczasz dopiero w rozliczeniu rocznym PIT-36.

Czy w działalności nierejestrowanej mogę odliczyć koszty sprzed pierwszej sprzedaży?

Pewnie, że można! Podatek rozliczasz za cały rok – w tym koszty. Nigdzie nie zgłaszasz daty rozpoczęcia działalności nierejestrowanej, więc możesz odliczyć sobie koszty, które poniosłeś jeszcze przed pierwszą sprzedażą.

Nie jest przecież niczym dziwnym, że musiałeś kupić materiały, z których wykonałeś produkt, który sprzedajesz. A więc najpierw miałeś koszt, a dopiero później przychód.

Jak udokumentować koszty wysyłki w działalności nierejestrowanej?

Jeśli zajmujesz się sprzedażą wielu tanich produktów, to koszty wysyłek mogą być znaczące, a więc warto uwzględnić je w rozliczeniu rocznym aby obniżyć podatek.

Czego w takim razie potrzebujesz? Na pewno nie paragonu, bo w razie kontroli nie stanowi on potwierdzenia. Odpowiednim potwierdzeniem poniesienia kosztu będzie za to potwierdzenie nadania na Poczcie Polskiej albo faktura imienna od firmy kurierskiej.

Co jeśli Twoje koszty są wyższe od przychodów w działalności nierejestrowanej?

W zeznaniu rocznym PIT-36 wykazujesz zarówno swoje przychody, jak i koszty ich uzyskania.

Po odjęciu kosztów od przychodów otrzymujesz dochód albo stratę, o ile koszty przewyższają przychody. Jeśli wychodzi Ci strata, to nie zapłacisz podatku dochodowego, jednak nadal musisz złożyć PIT.

No i jeśli jednak koszty przewyższają Twoje zarobki, to realnie tracisz pieniądze, więc powinieneś zastanowić się, w czym tkwi problem. Gdy dowiesz się, co nim jest, możesz zadecydować, czy wiesz jak go naprawić i zacząć zarabiać, czy wolisz odpuścić i zająć się czymś innym.

Sprzedawca nie chce wystawić mi faktury imiennej – co robić?

Mam działalność nierejestrowaną, ale sprzedawca nie chce wystawić mi faktury imiennej – co robić? Jeśli chcesz coś wrzucić w koszty, to faktycznie potrzebujesz tej faktury imiennej.

Faktury imienne są z nami już od kilku lat, ale dla niektórych nadal jest to nowość i w takim wypadku po prostu to wyjaśnij. Nie jest żadną tajemnicą, że ludzie nie są na bieżąco z przepisami, tym bardziej z takimi, z którymi po prostu nie mają styczności, więc to wcale nie musi być zła wola sprzedawcy, a zwykła niewiedza.

Uświadom więc sprzedawcę, że powinien wystawić Ci fakturę imienną.

Gdyby bardzo się upierał to przypomnij mu też, że bezzasadna odmowa wystawienia faktury stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny do 180 stawek dziennych, co wynika z art. 62 § 1 Kodeksu karnego skarbowego.

Taka informacja powinna odświeżyć mu pamięć.

Jak rozliczać koszty materiałów w działalności nierejestrowanej?

Tu chodzi o sytuację, w której kupujesz materiały do wykonania produktów, ale nie zużywasz ich w całości. Powinno się rozliczyć wszystko, czy tylko użytą część tych materiałów, a resztę w przyszłym roku?

Nie możesz przenieść kosztów na kolejny okres rozliczeniowy, dlatego wpisz je do ewidencji z taką datą, jaka znajduje się na fakturze. Uwzględniasz więc koszt całego materiału, a nie tylko wykorzystanej części.

Podatki

No dobra, mamy już załatwione koszty, więc pora się rozliczyć, a więc zająć podatkami.

Jak rozliczyć działalność nierejestrowaną z urzędem skarbowym?

Działalność nierejestrowaną rozliczasz przez PIT-36, w którym znajdziesz rubrykę „działalność nierejestrowana”, w której wykażesz przychody, koszty, dochód i należny z tego tytułu podatek.

Prowadząc działalność nierejestrowaną, nie masz obowiązku odprowadzania miesięcznych zaliczek na podatek. Rozliczasz podatki dopiero w zeznaniu rocznym składanym do 30 kwietnia za rok poprzedni. W tym terminie musisz także zapłacić podatek od dochodów osiągniętych z działalności nierejestrowanej.

Kiedy złożyć zeznanie podatkowe za działalność nierejestrowaną?

PIT składasz od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, który rozliczasz. Jeżeli złożysz zeznanie przed wyznaczonym terminem, to urząd uzna, że będzie ono złożone 15 lutego.

PIT możesz złożyć przez usługę e-PIT, w e-urzędzie skarbowym albo klasycznie w papierowej formie w Twoim urzędzie, ale szkoda tracić na to czas, gdy elektronicznie załatwisz wszystko w kilka minut.

Czy przychody z działalności nierejestrowanej będą wprowadzone do usługi Twój e-PIT?

Uzyskuję przychody z działalności nierejestrowanej oraz umowy o pracę, czy zostanie przygotowane dla mnie zeznanie roczne w usłudze Twój e-PIT?

Z racji stosunku pracy, będziesz mieć udostępniony PIT-37 z informacją o wysokości Twoich dochodów. Będziesz mógł również zmienić formularz na PIT-36.

Jeśli poza dochodami ze stosunku pracy, uzyskiwałeś w ciągu roku również przychody z działalności nierejestrowanej, to będziesz mógł wybrać PIT-36 z wykazanymi dochodami ze stosunku pracy.

Niemniej jednak dane o działalności nierejestrowanej musisz uzupełnić samodzielnie. To oznacza, że musisz wprowadzić tam swoje przychody oraz koszty, na których podstawie zostanie obliczony dochód i należny od niego podatek.

Kwota wolna od podatku na działalności nierejestrowanej

Czy kwota wolna od podatku dotyczy działalności nierejestrowanej?

Tak!

Załóżmy, że działalność nierejestrowana jest Twoim jedynym źródłem dochodu, a w ciągu roku zarobiłeś 15.000 zł.

Kwota wolna wynosi 30.000 zł, a więc Twoje dochody mieszczą się w niej, co oznacza, że nie zapłacisz podatku.

Musisz jednak pamiętać o konieczności złożenia zeznania podatkowego.

Czy jeśli dochód z działalności nierejestrowanej mieści się w kwocie wolnej od podatku, to musisz składać PIT?

Przed chwilą to wyjaśniałem, ale tak! Musisz uzupełnić sekcję o działalności nierejestrowanej w PIT-36 niezależnie od tego, czy Twój dochód mieści się w kwocie wolnej od podatku. Jeśli działalność nierejestrowana jest Twoim jedynym źródłem utrzymania, to po prostu nie zapłacisz podatku.

Czy prowadząc działalność nierejestrowaną i pracując na etacie mam dwie kwoty wolne od podatku?

Nie! Nie masz, bo obowiązuje tylko 1 kwota wolna od podatku.

Czy można prowadzić działalność nierejestrowaną, a rozliczać ją na małżonka?

Nie, nie ma takiej możliwości! Działalność nierejestrowana musi być rozliczana przez osobę, która faktycznie ją prowadzi i to ona odpowiada za rozliczanie podatków. Każda osoba musi rozliczać się samodzielnie i nie może przenieść tych przychodów na małżonka ani wliczyć ich do jego rozliczeń podatkowych.

Jednakże, jeśli jesteście małżeństwem i rozliczacie się wspólnie, to na koniec roku możecie skorzystać ze wspólnego rozliczenia PIT i kwoty wolnej, co może obniżyć podatek dochodowy, ale nie zmienia to faktu, że przychody z działalności nierejestrowanej są przypisane wyłącznie do osoby, która ją prowadzi.

Czy jeśli rozliczam się z małżonkiem, to mam podwójny limit przychodów w działalności nierejestrowanej?

Nie, miesięczny limit przychodów nie łączy się. Działalność nierejestrowana musi być wykonywana osobiście, a limit przychodów jest przypisany do osoby prowadzącej działalność.

Oznacza to, że limitu nie da się powiększyć i wynosi on 75% minimalnego wynagrodzenia, natomiast co się może łączyć, to Wasza kwota wolna od podatku.

Czy mogę prowadzić działalność nierejestrowaną jednocześnie pracując na etacie?

Tak, w 99% przypadków nie ma z tym żadnego problemu. Wyjątek stanowią grupy zawodowe, które muszą mieć zgodę na dodatkową pracę, np. służby mundurowe. Jeśli jesteś w takiej branży, to obstawiam, że znasz ten wymóg.

Natomiast łączenie działalności nierejestrowanej z pracą na etacie jest bardzo spoko opcją. Masz opłacone składki ZUS przez pracodawcę, a więc ubezpieczenie zdrowotne i możliwość leczenia się na NFZ. No i oczywiście etat sam w sobie jest też jakimś bezpieczeństwem finansowym, a podatkowo zupełnie się to nie wyklucza.

Czy prowadząc działalność nierejestrowaną można skorzystać z ulgi dla młodych?

Niestety nie! Ulga dla młodych obejmuje przychody z umowy o pracę lub zlecenie, praktyk absolwenckich i staży uczniowskich, jeśli w momencie uzyskania przychodów nie ukończono 26 roku życia.

Działalność nierejestrowana nie zalicza się do objętych ulgą przychodów.

W związku z tym przychody z działalności nierejestrowanej nie kwalifikują się do ulgi dla młodych i podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Czy można dostać dotację na działalność nierejestrowaną?

Nie, ponieważ zgodnie z przepisami działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, by prowadząc działalność nierejestrowaną starać się o dofinansowanie z urzędu pracy.

W tym celu należy posiadać status osoby bezrobotnej, a przychód z działalności nierejestrowanej nie może przekraczać połowy minimalnego wynagrodzenia, o czym powiem dalej w sekcji o osobach bezrobotnych.

Można wtedy starać się o dofinansowanie na start prawdziwej działalności gospodarczej, którą rejestruje się w CEIDG.

Kasa fiskalna

Jednak zanim przejdziemy do takich bardziej niszowych kwestii jak osoby bezrobotne zajmiemy się czymś dużo częściej spotykanym, a mianowicie kasą fiskalną.

Czy prowadząc działalność nierejestrowaną musisz mieć kasę fiskalną?

To zależy! Możesz być zwolniony z obowiązku posiadania kasy fiskalnej ze względu na małą sprzedaż, czyli nie przekroczenie limitu 20.000 zł sprzedaży na rzecz klientów detalicznych.

Natomiast limit 20.000 zł to kwota na cały rok, więc jeśli zacząłeś prowadzić działalność w trakcie roku, to nie możesz przekroczyć kwoty w odpowiedniej proporcji do okresu wykonywania działalności.

Np. gdybyś zaczął 10 marca, to do końca roku zostaje 297 dni, a więc 16.229,51 zł. Także pamiętaj, że jest to kwota proporcjonalna.

Zwolnieniu podlegają także niektóre usługi, jak np. edukacja. Są natomiast takie usługi, gdzie już od samego początku musisz mieć kasę fiskalną! I są to usługi fryzjerskie, kosmetyczne, kosmetologiczne, doradztwa podatkowego czy sprzedaż perfum.

Nie jest to oczywiście pełna lista, która jest znacznie dłuższa, więc najlepiej zapoznaj się z rozporządzeniem w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących i upewnij się, czy podlegasz pod zwolnienie.

Kiedy prowadząc działalność nierejestrowaną NIE musisz mieć kasy fiskalnej?

Są 3 takie sytuacje:

Po 1 ze względu na małą sprzedaż, czyli gdy nie przekraczasz limitu 20.000 zł w ciągu roku. Oczywiście limit jest na cały rok, więc jeśli rozpoczynasz działalność w trakcie roku, to limit obowiązuje proporcjonalnie.

Po 2 ze względu na rodzaj wykonywanej działalności, np. usługi z zakresu edukacji nie podlegają pod obowiązek kasy fiskalnej. Ale trzeba pamiętać, że aby skorzystać z takiego zwolnienia minimum 80% czynności w Twojej działalności musi być objętych spisem czynności zwolnionych.

No i po 3 jeśli przyjmujesz płatności przez internet. Jeśli płatności przyjmujesz internetowo, a towar dostarczasz wysyłkowo, to również nie musisz mieć kasy fiskalnej.

Natomiast gdybyś oferował odbiór osobisty, to już niestety ta zasada nie ma zastosowania.

Kiedy prowadząc działalność nierejestrowaną musisz mieć kasę fiskalną?

Kasa fiskalna jest obowiązkowa już od początku, nawet pomimo nieprzekroczenia limitu 20.000 zł jeśli świadczysz usługi fryzjerskie, kosmetyczne, kosmetologiczne, doradztwa podatkowego czy wymiany opon albo czyszczenia samochodów.

Co do sprzedaży, to są to perfumy, części komputerowe, sprzęt fotograficzny, wyroby z metali szlachetnych, części do silników, alkohol czy papierosy.

Jeżeli sprzedajesz takie towary albo świadczysz te usługi, to musisz ewidencjonować sprzedaż na kasie fiskalnej niezależnie od wielkości obrotu.

Oczywiście nie jest to pełna lista, która jest znacznie dłuższa, więc najlepiej zapoznaj się z rozporządzeniem. Nie będę go przytaczał w całości, bo trwałoby to strasznie długo, ale wymieniłem Ci te takie najbardziej popularne i prawdopodobne opcje. Reszta jest związana np. z przemysłem i raczej nie ma szans, żebyś w ogóle się tym zajmował, ale dla pewności przejrzyj przepisy.

Czy trzeba mieć kasę fiskalną w działalności nierejestrowanej, jeśli sprzedaje się przez internet?

To zależy! Sprzedaż internetowa może być zwolniona z kasy fiskalnej, o ile spełniasz łącznie te warunki:

• Prowadzisz tylko sprzedaż wysyłkową i nie oferujesz klientom odbioru osobistego.
• Całą zapłatę otrzymujesz na konto bankowe, a tytuł przelewu wskazuje na zakupiony towar.
• Prowadzisz ewidencję sprzedaży, a potwierdzenia wpłat wskazują, czego dotyczyła transakcja.
• Nie sprzedajesz produktów, które są ustawowo objęte obowiązkiem kasy fiskalnej, czyli np. kosmetyków czy biżuterii z metali szlachetnych.

W większości przypadków przy sprzedaży przez internet możesz uniknąć obowiązku posiadania kasy fiskalnej, pod warunkiem przestrzegania tych reguł.

Czy przechodząc z działalności nierejestrowanej na działalność gospodarczą, trzeba mieć nową kasę fiskalną?

Nie! Po przejściu z działalności nierejestrowanej na działalność gospodarczą można korzystać z tej samej kasy fiskalnej. Rodzaj kasy fiskalnej nie zależy od typu prowadzonej działalności, a od tego jakie sprzedajesz towary czy świadczysz usługi.

Pamiętaj jednak, że jeśli masz kasę fiskalną starego typu, która nie raportuje online, to po upływie okresu eksploatacji możesz mieć obowiązek wymiany na kasę online.

VAT

No a skoro poruszyłem już temat kasy fiskalnej, to warto żebyś miał wiedzę o równie ważnej rzeczy, czyli podatku VAT.

Czy prowadząc działalność nierejestrowaną możesz być podatnikiem VAT?

Nie tylko możesz, ale czasem nawet jesteś do tego zmuszony!

Jeśli masz zamiar świadczyć usługi doradcze czy jubilerskie albo sprzedawać preparaty kosmetyczne czy komputery, to nie przysługuje Ci prawo do zwolnienia z VAT i musisz zarejestrować się jako czynny podatnik VAT, a aby nim zostać, musisz wypełnić deklarację VAT-R.

Natomiast warto to rozwinąć, dlatego lećmy z kolejnymi pytaniami.

Czy musisz płacić VAT w działalności nierejestrowanej?

To zależy!

Możesz skorzystać ze zwolnienia do limitu 200.000 zł, którego nie przekroczysz na działalności nierejestrowanej, bo po prostu musiałbyś założyć normalną działalność.

Ale możesz także nie mieć wyboru i mieć obowiązek rejestracji do VAT!

Kiedy NIE możesz być zwolniony z VAT-u w działalności nierejestrowanej?

Niezależnie od tego, czy mieścisz się w limicie 200.000 zł, to jeśli w Twojej działalności nierejestrowanej zajmujesz się takimi rzeczami, nie będziesz mógł korzystać ze zwolnienia!

Co do usług, są to usługi:

• prawnicze,
• w zakresie doradztwa,
• jubilerskie
• oraz ściągania długów (w tym faktoringu).

Co do sprzedaży, to mamy tu:

• metale szlachetne,
• złom z tych metali oraz wyroby jubilerskie,
• towary opodatkowane akcyzą,
• części do samochodów i motocykli,
• tereny budowlane, budynki, budowle oraz ich części.

A sprzedaż przez internet to:

• preparaty kosmetyczne i toaletowe,
• komputery,
• wyroby elektroniczne i optyczne,
• urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego

Nie jest to pełna lista, która jest znacznie dłuższa, więc najlepiej zapoznaj się z ustawą o VAT i upewnij się, czy podlegasz pod zwolnienie.

Czy możesz być zwolniony z VAT-u w działalności nierejestrowanej?

Tak! Możesz skorzystać ze zwolnienia do limitu 200.000 zł.

Pamiętaj jednak, że jest to kwota na cały rok, więc zaczynając w jego trakcie będzie to jego proporcjonalny odpowiednik.

Nie musisz się tym zbytnio przejmować, bo akurat w działalności nierejestrowanej szybciej przekroczysz limit przychodu dla samej działalności nierejestrowanej.

ZUS

Najważniejsze kwestie związane z VAT-em mamy za sobą, więc zajmijmy się kolejnymi 3 literkami, czyli ZUS-em.

Działalność nierejestrowana ZUS

Jak to jest z ZUS-em w działalności nierejestrowanej? Trzeba go opłacać, czy nie?

Jeżeli zajmujesz się sprzedażą produktów, to nie – nie musisz opłacać ZUS-u. Jeśli natomiast świadczysz usługi, to tak, podlegasz ubezpieczeniom jako zleceniobiorca.

Ale od tej zasady istnieje wyjątek.

Jeśli jesteś studentem, który nie ukończył 26 lat i wykonujesz zlecenie, to nie podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom i zleceniodawca nie musi odprowadzać składek do ZUS.

Pamiętaj więc, że nie będziesz mieć obowiązku opłacania składek społecznych ani zdrowotnych tylko jeśli w ramach działalności nierejestrowanej sprzedajesz towary, a nie świadczysz usługi.

Działalność nierejestrowana a umowy zlecenia

Działalność nierejestrowana a umowy zlecenia – Czy w działalności nierejestrowanej można świadczyć usługi? Tak! Natomiast jeśli wykonujesz umowę o świadczenie usług albo umowę-zlecenie, to podlegasz ubezpieczeniom jako zleceniobiorca.

I to jest bardzo ważne, żebyś dobrze to zrozumiał.

Twój klient jest zleceniodawcą i to on pełni obowiązki płatnika składek i ma obowiązek w ciągu 7 dni zgłosić Cię do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać składki ZUS.

I tak jak w poprzednim pytaniu jest tu wyjątek dla studentów do 26 roku życia, więc nie będę się już powtarzał.

Czy można dostać ulgę na start dla działalności nierejestrowanej?

Nie, nie można! Ulga na start i działalność nierejestrowana to zupełnie różne rodzaje preferencji. Ulga na start, czyli zwolnienie ze składek społecznych jest dostępna dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą.

A tak się składa, że działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą.

Jednak gdy już zdecydujesz się założyć działalność gospodarczą, nadal będziesz mógł skorzystać z ulgi na start, o ile nie prowadziłeś działalności w ciągu ostatnich 60 miesięcy.

Jak mieć ubezpieczenie w ZUS na działalności nierejestrowanej?

Ok, ale załóżmy, że potrzebujesz ubezpieczenia. Jak mieć ubezpieczenie w ZUS na działalności nierejestrowanej? Jeśli chcesz być ubezpieczony to masz kilka opcji do wyboru.

Jeżeli świadczysz usługi, to Twoi klienci, czyli zleceniodawcy mają obowiązek zgłosić Cię i opłacić składki.

W przypadku sprzedaży produktów nie opłacasz składek, ale to nic straconego.

Możesz skorzystać z opcji dobrowolnego ubezpieczenia, podpiąć się pod małżonka czy posiadać ubezpieczenie ze względu na status studenta do 26 roku życia albo osoby bezrobotnej.

Zostało nam jeszcze kilka takich podchwytliwych pytań, ale przypominam, że więcej tego typu zagadnień jest omówione w moim e-booku o działalności nierejestrowanej.

Jeśli chcesz w spokoju i zgodnie z prawem dorobić sobie do etatu czy przetestować pomysł na biznes przed rozpoczęciem pełnoprawnej działalności, to nie znajdziesz niczego lepszego. Temat jest rozłożony na czynniki pierwsze w naprawdę prosty sposób, a kosztuje mniej, niż godzinna konsultacja z księgową.

127 stron, podzielone na 14 rozdziałów, z których dowiesz się absolutnie wszystkiego, by w spokoju i legalnie zarabiać bez firmy.

Osoby bezrobotne

A skoro już wspominam o statusie osoby bezrobotnej, to przejdźmy do tego działu, bo tu również mamy kilka ważnych kwestii do poruszenia.

Czy zarejestrowana osoba bezrobotna może prowadzić działalność nierejestrowaną?

Tak, choć warto to rozwinąć i zrobię to w kolejnych pytaniach.

Jak nie stracić statusu osoby bezrobotnej przez działalność nierejestrowaną?

Jeden z warunków posiadania statusu bezrobotnego to niewykonywanie innej pracy zarobkowej. Inna praca zarobkowa to wykonywanie pracy albo świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, czyli umowy agencyjnej, zlecenia, czy o dzieło.

Dlatego, żeby zachować status osoby bezrobotnej przy działalności nierejestrowanej należy skupić się na samej sprzedaży produktów i nie świadczyć żadnych usług. W przeciwnym razie traci się ten status, więc sprzedaż – tak, usługi – nie.

Limit przychodu dla osoby bezrobotnej

Natomiast druga sprawa jak nie stracić statusu osoby bezrobotnej przez działalność nierejestrowaną to limit przychodu. Czy można prowadzić działalność nierejestrowaną i nie stracić statusu osoby bezrobotnej np. w celu posiadania ubezpieczenia?

Można, ale trzeba uważać na zupełnie różne limity zarobków.

Dla działalności nierejestrowanej limit przychodów wynosił kiedyś 50% minimalnego wynagrodzenia i zgadzało się to z limitem wymaganym do utrzymania statusu osoby bezrobotnej.

Natomiast obecnie limit dla działalności nierejestrowanej został podniesiony do 75% minimalnego wynagrodzenia, jednak aby utrzymać status osoby bezrobotnej nadal nie można przekroczyć 50% minimalnego wynagrodzenia.

Trzymając się stawki na 2025 r. wygląda to następująco:

• Minimalne wynagrodzenie: 4.666 zł.
• Limit 75% dla działalności nierejestrowanej: 3.499,50 zł.
• Limit 50% dla statusu osoby bezrobotnej: 2.333 zł.

Status osoby bezrobotnej stracisz, jeśli przekroczysz te 50% minimalnego wynagrodzenia, ale przecież nie musisz przekraczać 50%.

Musisz jednak pamiętać, by w ramach działalności nierejestrowanej zajmować się tylko sprzedażą, a nie świadczeniem usług. Jeśli będziesz świadczyć usługi, to stracisz status osoby bezrobotnej oraz prawo do zasiłku.

Emerytura

No! To bezrobotnych mamy za sobą, a kto jeszcze dostaje pieniądze i nie pracuje, ale może chciałby sobie dorobić? Emeryci!

Czy można prowadzić działalność nierejestrowaną na emeryturze?

Tak! Przepisy nie zakazują prowadzenia działalności nierejestrowanej emerytom. Będąc na emeryturze, nie podlega się obowiązkowi ubezpieczeń, a więc opłacaniu składki zdrowotnej oraz na ubezpieczenie społeczne.

Prowadząc działalność nierejestrowaną, nie dokonuje się rejestracji do ubezpieczeń, nie składa się także żadnych deklaracji ZUS.

Nadal należy jednak pamiętać, że działalność nierejestrowaną można prowadzić, jeśli w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziło się działalności gospodarczej. I to, że jest się emerytem, niczego w tej kwestii nie zmienia.

Czy działalność nierejestrowana wlicza się do emerytury?

A z drugiej strony, czy działalność nierejestrowana wlicza się do emerytury?

Nie! Działalność nierejestrowana sama w sobie nie powoduje obowiązku opłacania składek emerytalnych, więc lata przepracowane w ramach takiej działalności nie liczą się do stażu pracy pod kątem emerytury.

Jeśli nie jesteś nigdzie zatrudniony, a działalność nierejestrowana jest Twoim jedynym źródłem dochodu, to ten okres nie wlicza się do stażu pracy uprawniającego do pobrania emerytury.

Kontrole

No dobra, trzeba kończyć, więc ostatnie pytania i odpowiedzi, które będą dotyczyły potencjalnych kontroli.

Kontrole w działalności nierejestrowanej

Czy osoba prowadząca działalność nierejestrowaną może być kontrolowana przez urząd?

Wedle prawa przedsiębiorców, działalność, która w żadnym miesiącu nie przekracza 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie jest działalnością gospodarczą. I w teorii nie powinno być żadnej kontroli, ale czy to oznacza, że masz spokój?

Nie do końca!

Działalność nierejestrowana może być kontrolowana na podstawie ustawy o PIT, VAT czy Ordynacji Podatkowej. Oprócz tego, działalność nierejestrowaną może skontrolować sanepid. I to jest chyba akurat najczęstsze, bo wiele osób robiących torty czy wypieki robi to właśnie na działalności nierejestrowanej, a tu jest ważne kolejne pytanie.

Czy sprzedając artykuły spożywcze w działalności nierejestrowanej trzeba zgłosić się do sanepidu?

Tak! Jeśli masz zamiar zajmować się pieczeniem ciast, tortów czy cateringiem, to musisz uzyskać na to pozwolenie sanepidu. Szczegółowe informacje można znaleźć w rozporządzeniu nr 852/2004 w sprawie higieny środków spożywczych.

Najlepiej będzie jeśli też po prostu skontaktujesz się ze swoim lokalnym sanepidem, który wszystko Ci wyjaśni.

Musisz jednak pamiętać, że najpierw załatwiasz sanepid, a dopiero później działalność. Nie odwrotnie! Wniosek o wpis do rejestru składasz co najmniej 14 dni przed rozpoczęciem działalności.

Przez co możesz mieć kontrolę działalności nierejestrowanej?

No dobra, to już na koniec 5 rzeczy, przez które możesz mieć kontrolę działalności nierejestrowanej

Po 1 działalność nierejestrowana może podlegać kontroli na podstawie ustawy o VAT. Twoja ewidencja sprzedaży pozwoli Ci udowodnić, że zwolnienie, z którego korzystasz jest zasadne.

Po 2 na podstawie ordynacji podatkowej. Twoja ewidencja zostanie oceniona, czy jest prowadzona rzetelnie, a tym samym, czy prawidłowo rozliczasz podatek dochodowy.

Po 3 przez sanepid, o ile Twoja działalność jest związana z żywnością.

Po 4 może to być kontrola z UODO, bo nawet w działalności nierejestrowanej masz obowiązki związane z RODO.

No i 5 kwestia, to coś, czego możesz się nie spodziewać, ale UOKiK, bo mimo, że nie prowadzisz działalności gospodarczej, to nadal masz obowiązek przestrzegania praw konsumentów, o których wspominałem dużo wcześniej, więc jednak powinieneś się tego spodziewać.

A jeśli chcesz wiedzieć jeszcze więcej o działalności nierejestrowanej, to zajrzyj do poprzedniego materiału, w którym omawiam 10, a tak naprawdę 13 pułapek związanych z działalnością nierejestrowaną, na które trzeba uważać.