Zadbana Finansowo. Jak zbudować świadomą relację z pieniędzmi [Szczera recenzja]

Czujesz, że dobiłeś do szklanego sufitu swoich finansowych możliwości? Być może ograniczają Cię tylko przekonania wpojone przez społeczeństwo, a które czas zmienić.

Moim celem jest stworzenie najlepszych recenzji na rynku. Dlatego są długie i szczegółowe. Nie mam zamiaru pisać 5 akapitów o niczym, jak ma to miejsce na każdej stronie, blogu czy portalu. Wszystkie oceny wydaję według moich sztywnych kryteriów, niezależnie od tego, jak bardzo podobała mi się (lub nie) dana książka. Oceniam książkę, którą mam w ręku, a nie to, jak sobie ją wyobrażałem. Dzięki temu nie zobaczysz u mnie oceny 8/10, „bo dobrze się czytało” lub 2/10, „bo mi się nie podoba”.

O autorze

Justyna Kwiatkowska – Autorka bloga Zadbana Finansowo. Łączy wiedzę psychologiczną, praktykę coachingową oraz doświadczenie biznesowe w celu zwiększania zarobków kobiet.

Streszczony opis książki

Bardzo krótka i szybka lektura o budowaniu świadomej i zdrowej relacji z pieniędzmi. Jak sami sabotujemy swoje działania przez wpojone od pokoleń społeczne normy oraz gdzie leży sufit finansowy i jak go przebić.

Czym jest świadoma relacja z pieniędzmi?

Tytuł niesie przesłanie: „jak zbudować świadomą relację z pieniędzmi”. To nic nowego, a wręcz mocno przerobiony temat, ale przejdę gładko po całości. Wszystko zaczyna się od wyniesionych (najczęściej z domu rodzinnego) przekonań.

„Jeżeli ktoś uważa, że „aby coś osiągnąć w życiu, trzeba albo być bogatym, albo mieć znajomości” – to takie przekonanie będzie miało na niego wpływ. Tak samo jak przekonanie o tym, że „pieniądze szczęścia nie dają”. Świat ludzkich przekonań jest pełen różnorodności, a jednocześnie te przekonania nie są faktami, chociaż ludzie często tak o nich myślą. To pewne reguły, według których żyjemy i podejmujemy decyzje. Nasze życie wygląda właśnie tak, jak je kształtują nasze przekonania.”

To świetny wstęp, bo tak po prostu jest. Szczególnie z tą mantrą „pieniądze szczęścia nie dają”. No jasne, bo 3 dni grilla w majówkę ze szwagrem to życie na pełnej petardzie i aż szkoda wejść na level wyżej. Ok, pieniądze same w sobie szczęścia nie dają, bo pieniądze są obojętne – ani złe, ani dobre. Są narzędziem i tylko od Ciebie zależy jak je wykorzystasz. Ale najwyższa pora przestać sobie wmawiać, że w biedzie jest jakakolwiek szlachetność, uczucia wyższe i prawdziwa przyjaźń.

Zrobisz z kasą co zechcesz, ale zajmijmy się faktami, a nie ślepym podążaniem za opinią ogółu. Jak mówi większość Polaków: „większość Polaków to idioci”. Czujesz już absurd? Świetnie. Chyba że jesteś w tej większej połowie. Wtedy gorzej, przydałaby Ci się edukacja, może wyższa?

„Całe pokolenie studentów, do którego się zaliczałam, padło ofiarą błędnego przekonania, że studia rzeczywiście gwarantują dobre zatrudnienie”.

W zależności od tego, ile masz lat, zgodzisz się z tym w mniejszym lub większym stopniu. Obstawiam, że w większym. I choć od lat wiadomo, że studia pomagają z pracą w bardzo niewielkiej ilości zawodów (spora część jest zwyczajnie regulowana i wymaga papierków), to nadal jako społeczeństwo brniemy w to jak stado owiec. A raczej baranów. To nie tyczy się tylko nauki, ale trzymajmy się tego przykładu.

Autorka wini za to zachowanie po części szkołę, która uczy ogółu i tworzy uczniów dobrych ze wszystkiego, ale nie wybitnych w specjalizacjach. Produkujemy średniaków, którzy utrzymują trend również w pracy, a co za tym idzie w finansach osobistych.

„Czyż świat nie byłby lepszy, gdyby ludzie chodzili do pracy, bo chcą, a nie dlatego, że muszą? I nie mówię tutaj o sytuacji, kiedy potrzeba zarabiania pieniędzy znika, ale o takiej, gdy ludzie lubią swoją pracę, rozwijają się w niej i pracują, bo chcą, a nie dlatego, że muszą wykonywać nielubiane obowiązki, motywując się tym, ze mają kredyt, który trzeba spłacić”.

Piękna wizja, szkoda, że bardzo życzeniowa, jak niestety kilka detali w książce. Jest sporo pytań retorycznych i to dobrze, bo nauczyciel nie odrabia za Ciebie pracy domowej, ale część z nich jest po prostu błędna i żyje sobie obok obecnego stanu ekonomii i kapitalizmu, w których żyjemy.

„Dlaczego nie ma przedmiotu, na którym moglibyśmy odkryć swoje talenty i je rozwijać? Dlaczego najlepsi uczniowie to ci, którzy mają piątki ze wszystkich przedmiotów i często zero pasji, a przy tym braki w poczuciu własnej wartości?”

Czemu najlepsi uczniowie zbierają piątki bez hobby? Bo oddają się temu, co się liczy podczas oceny. Czy pracodawca warunkuje premię w zależności od posiadania zainteresowań? No nie, tak samo, jak nie ma to związku z założeniami edukacji i kontroli postępów.

Idąc dalej, dlaczego podstaw przedsiębiorczości uczą osoby, które nigdy nie miały firmy? Dlaczego nauczyciele strajkują i jest ich zawsze za mało? Pewnie dlatego, że to strasznie niewdzięczna robota i nie ma szans na takie zajęcia, które dla skuteczności powinny się odbywać 1 na 1 lub co najwyżej w małych grupkach. Tego nie da się zrobić i pewnie nie będzie, póki nie ogarnie Ci tego AI tańsze od belfra.

No dobra, ale czy naprawdę są nam potrzebne zmiany w edukacji tych stref jeszcze w szkole? Wydaje mi się, że nie.

„Żyjemy w czasach, kiedy większość z nas ma identyczne możliwości w sięganiu po wiedzę i edukację – są one po prostu w Internecie. A jednak niektórym chce się bardziej niż innym, niektórzy nawet nie próbują, a jeszcze inni wolą działać po swojemu”.

Mamy obecnie niezrównany dostęp do edukacji, osobistości internetowych, które tłumaczą trudne rzeczy prostym językiem (np. ja), materiałów interaktywnych i to w większości za darmo. I tak większość z nas nigdy z tego nie skorzysta.

Czy szkoła coś tu zmieni? Absolutnie nie. Od przedszkola po liceum uczysz się języka polskiego. Słyszysz go codziennie w domu rodzinnym. Wszyscy przez to przechodzą, a i tak mamy ludzi, którzy nie potrafią czytać ze zrozumieniem. Z mówieniem z sensem zresztą też mają problem. Czy wałkowanie tego przez minimum 12 lat cokolwiek w tych ludziach zmienia? Nie, bo póki nie jest to dla nich interesujące, a przez to ważne, nigdy się do tego nie przyłożą.

„Posłuchaj uważnie: brak pieniędzy nigdy, przenigdy nie jest problemem. Brak pieniędzy, jest jedynie objawem tego, co dzieje się pod spodem”.

To jeden z niewielu sensownych cytatów z T. Harv Eker Bogaty albo biedny, po prostu różni mentalnie. Na szczęście, bo okropny z tego gniot, który zawsze odradzam. Zadbana Finansowo jest robiona na podobnym schemacie. Chwała Bogu, że nie ma tu naganiania na swoje szkolenia, choć nie obyło się bez afirmacji i jakichś dupereli o prawie przyciągania czy wszechświecie. Aż musiałem wziąć węgiel, bo żołądek zaczął mi się gotować. Szczęśliwie jest zachowany umiar, ale i tak nigdy nie mogę tego przeboleć.

Dotrzemy do tego, czym jest świadoma relacja z kasą?

Decyzje i emocje

To nie jest książka o konkretach. Nie będzie tu o kontach, kartach czy kredytach. Nie nauczysz się prowadzenia budżetu, ani wyliczania różnicy między ROI, a ROE na swojej inwestycji. Znajdziesz tu powody, przez które żyjesz w ten konkretny sposób i obchodzisz się z finansami tak, a nie inaczej.

„Rezygnujemy z marzeń, entuzjazmu, celu z powodu strachu przed tym, co pomyślą o nas inni. To zawsze budzi mój sprzeciw, ale szanuję decyzję każdej osoby. Nie każdy w danym momencie jest gotów na takie akty odwagi. Jednak warto zadać sobie pytanie: Czy jest sens poświęcać swoje życie i marzenia z powodu wstydu, czasem wyimaginowanego? Kiedy zaczynamy podążać za swoim entuzjazmem, okazuje się często, że inni zaczynają patrzeć na nas z podziwem, bo robimy coś, na co im zabrakło odwagi… Inspirujemy”.

Jeżeli można skrócić clou pozycji do jednego cytatu, będzie to ten powyższy. W zasadzie wszystkie zaprezentowane zawiłości myślenia (w szczególności u kobiet) opierają się o wstyd. Nikt Ci gwiazdki z nieba nie przybliży, pchaj się buciorami na drabinę i weź ją sobie sam. W przeciwnym razie będziesz mieć pretensje do świata, od którego nic Ci się nie należy.

Oprócz wstydu, natkniesz się też na sporo lęku, w szczególności o swoją przyszłość. W obu przypadkach musisz wziąć sprawy w swoje ręce i znalazłem tu dziwnie sprzeczną logikę.

„Brak lęku o przyszłość finansową nie jest do kupienia. Nikt nie przyjdzie i za żadną sumę nie pozbawi nas tego uczucia – potrzebujemy sami je rozpracować (…) Bo to iluzja, że jakieś pieniądze mogą ten lęk przegnać. To trochę jak z optymizmem – niektórzy z nas widzą szklankę do połowy pełną, a niektórzy do połowy pustą, to kwestia nastawienia mentalnego”.

To nie jest iluzja, nastawienie ani szklanki. Komuś tu weszło za mocno, bo powyższe ma tyle wspólnego z rzeczywistością, co kierowcy BMW z przepisami ruchu drogowego. To jest zwyczajna matematyka i obliczenia stosunku wydatków do osiąganych zysków z określonego kapitału. To można zrobić w prostej tabelce Excela. Właśnie do tego zmierzają wszyscy rentierzy na nieruchomościach i obliczenia, czy z części kapitałowej i odsetek wystarczy Ci kasy do końca życia, czy raczej umrzesz z głodu.

Równania nie są stałe, trzeba mieć na uwadze inflację i wiele innych czynników gospodarczych, a także osobistych. Ale to są generalnie proste rzeczy i negowanie ich jest ignorancją.

„Wycena to matematyka, to podstawowa umiejętność dodawania. Dodajemy poszczególne składniki i wychodzi nam suma, która daje podstawę do wyceny”.

No właśnie. Może nie tylko wyceny pracy, ale też wysokości majątku, który wyeliminuje lęk?

„I właśnie dlatego skupiam się głównie na pracy z mentalnością finansową, bo to od niej w znacznej mierze zależą nasze efekty finansowe – nie tylko pod względem ilości pieniędzy, ale i całego stylu życia oraz ilości czasu/pracy”.

Może się czepiam, bo to książka o nastawieniu, a nie konkretnych rozwiązaniach. Ale naprawdę jest już dużo dyskusji mówiącej „co robić”, a mało „jak robić”. Zdecydowanie za mało.

Przeszkadzają mi również raczej przypadkowe niedopowiedzenia jak:

„Mój luksus to wcale nie wielka willa z basenem (na kredyt) ani samochód z salonu (w leasingu). (…) My jako ludzie mamy prawo do swojego zdania, tylko żeby je mieć, trzeba włączyć uważność i świadomość, wysiąść z tego pociągu społecznych oczekiwań i stereotypów”.

Nawiasy do kredytu i leasingu nie znalazły się tam przypadkiem i lecąc krajowym klasykiem: „auto w lizingu, bo pewnie go nie stać”. Nomen omen stereotyp, którego trzeba unikać…

Może to sugerować, że zadłużanie się jest złe. I w sumie jest, jeśli nie masz o nim pojęcia. Ale zarówno leasing, jak i kredyt na willę, bierze się dla braku blokady kapitału pracującego w inwestycjach i dającego większy zwrot. Chyba że ktoś go bierze na zachcianki, na które go nie stać. Wtedy jest tumanem, ale to już inna sprawa. W każdym razie od autora książki finansowej wymagałbym korekty i uściślenia w tym i podobnych kwestiach.

Ustalenie konkretów

„Czas na konkrety” – to cytat ze 102. strony. Postawiłem przy nim duże XD czerwonym flamastrem. Dlaczego? Bo książka ma 134 strony, a po odliczeniu pustych kartek, spisu treści czy tytułów rozdziałów zostaje raptem 86 stron tekstu. No cóż, duże marginesy, czcionka i okładki rozdziałów jakoś musiały rozciągnąć treść.

Mało kto traktuje książki, jako książki, gdy są zbyt cienkie, a tym bardziej poradnikowe. Te najlepiej się sprzedają od kilograma. Zawsze trochę się z tego śmieję, bo książki uważam za kiepski nośnik wiedzy. Nie przez formę, a autorów. Zazwyczaj mają mało do przekazania, ale wyciągają to na 400-500 stron. Jak gdyby ilość makulatury miała się równać zapisanej na niej wiedzy. Zupełnie bez sensu, bo da się to zrobić w tych 100 i nie marnować czasu czytelnika. Mało kto ma naprawdę dobrą i długą książkę. Marcin Iwuć ma Finansową Fortecę na 800 stron i jest ekstra, ale to znów wyjątek.

Lubię krótkie pozycje, bo mięso jest na wierzchu. Miałem tu nadzieję na taką ucztę, ale obszedłem się smakiem. To stół vege. Nie lubię stylu amerykańskich książek, a tu nim zajeżdża, ale to osobista preferencja.

Wyszło czytania na niecałe 2 godzinki i jeszcze mnie Ola Budzyńska osobiście poinformowała, że nie ma takiego czytania i mam sobie dać więcej czasu. Nie chciałem. Dłużej pisałem recenzję, bo nie mogłem do końca się zdecydować, co pochwalić, a za co opierdolić.

„Kiedy już spiszesz swoje cele, najważniejsza część pracy będzie za Tobą”.

Mam dziwne przeczucie graniczące z pewnością, że jednak najważniejsza część to uzbrojenie się w cierpliwość oraz determinację i włożenie masy pracy w to, żeby te cele osiągnąć. Spisać listę może każdy, docierać do mety tylko nieliczni. A najważniejsze jest to, co działa, a nie to, co chcielibyśmy, żeby działało. Za dużo wiary w jakąś magiczną moc sprawczą.

Dla Ciebie to może być objawienie i zmiana życia na zawsze. Dla mnie to prawdy, które znam od lat i  nic nowego. Oceń książkę zgodnie ze swoją sytuacją i stanem wiedzy. Możesz się ode mnie zupełnie różnić.

Za dużo, za mało, za ostro, za łagodnie – wstydź się! – To jeden ze śródtytułów i wszystko, co chciałbym powiedzieć w 1 zdaniu.

• Za dużo historii
• Za mało konkretów
• Za ostro to ja może oceniam
• Za łagodnie to wszystko podane
• Nie wstydź się – streszczenie książki

Pewnie cały Gang PSC mnie znienawidzi za recenzję, ale zawsze zamierzam pisać co myślę. Jak na tym stracę w przyszłości to trudno, w końcu trzeba być odważnym. Ważne żebyś Ty mój kochaniutki miał szczerą opinię.

Ocena książki

Wszystkie oceny wydaję według moich sztywnych kryteriów, niezależnie od tego, jak bardzo podobała mi się (lub nie) dana książka. Oceniam książkę, którą mam w ręku, a nie to, jak sobie ją wyobrażałem. Dzięki temu nie zobaczysz u mnie oceny 8/10, „bo dobrze się czytało” lub 2/10, „bo mi się nie podoba”. W każdej kategorii można otrzymać 1, 0,5 lub 0 pkt.

1. Estetyka (0,5 pkt) – Spójny i estetyczny wygląd, ale niczym się nie wyróżnia. Ładna tabelka, szkoda, że tylko jedna. Za duże marginesy. Oczywiście że oceniam książki po okładce. Tak samo jak Ty.
2. Przejrzystość (1 pkt) – Dobry podział treści, wyraźnie zaznaczone rozdziały. Nie zgubisz się czytając.
3. Przyjemność czytania (0,5 pkt) – Czuć inspirację Ekerem i jego amerykański styl. Nie było przesady, więc jest w porządku. Narzuciłbym szybsze tempo.
4. Wartość (0 pkt) – Dobra dla nowicjuszy i młodzieży wchodzącej na rynek pracy z podejściem marzyciela. Jeżeli ogarniasz finanse w sposób podstawowy, możesz pominąć.
5. Praktyczność (0 pkt) – To nie poradnik z praktyczną wiedzą, a opowiastki o energii kosmosu.
6. Korzyść dla grupy docelowej (0,5 pkt) – Kierowana do osób pragnących pozbyć się ograniczających przekonań. No niech będzie
7. Wyróżnik (0 pkt) – Nic nowego, odkrywa niewiele, a pomija bardzo dużo innych, podobnych kwestii, które zwiększyłyby wartość edukacyjną.
8. Ponadczasowość (0 pkt) – Mamy w głowach to samo od pokoleń, ale ta pozycja w niczym nie pomoże.
9. Naganianie na inne produkty (1 pkt) – Praktycznie brak. Dosłownie kilka wspomnień o swoim darmowym teście osobowości finansowej. Dla porównania u T. Harv Ekera na 160 stronach było 96 wtrąceń o kursie…
10. Stosunek cena-jakość (0 pkt) – Moich nadziei nie spełniła i po szybkim rozeznaniu widzę, że nie tylko moich.

Ocena końcowa: 3,5/10

Dlaczego warto kupić?

Jeżeli jesteś młody i nie masz za bardzo pojęcia, jak ktoś Cię może robić w jajo na hajs to bierz. Jak do tego chcesz poczytać, jak to wystarczy się postawić, co możesz zrobić jako freelancer, ale nie etatowiec i uwierzyć w energię kosmosu, to też bierz.

Dlaczego nie warto kupić?

Jeśli masz nawet niewielkie pojęcie o finansach osobistych, poczucie własnej wartości oraz orientujesz się, że świat nie jest usłany fiołkami i wiesz, że trzeba czasem wyszarpać swoje, to nie masz tu czego szukać. Nie ma tu też żadnej praktycznej wiedzy, w całości odnosi się do sposobu myślenia i to naiwnego.

Gdzie kupić Zadbaną Finansowo?

Zazwyczaj jest tu wigdet z porównywarką cen, a ja zarabiam prowizję na afiliacji. Ciebie to nic nie kosztuje, a ja mam małą nagrodę za solidną recenzję. Zadbaną finansowo kupisz tylko w sklepie Pani Swojego Czasu (link afiliacyjny – może nie wyświetlać się z adblockiem):

Tutaj kupisz Zadbaną Finansowo