Pracownicze Plany Kapitałowe – Kompendium wiedzy o PPK

Wciąż nie braknie pytań i niepewności wokół PPK, czyli Pracowniczych Planów Kapitałowych. Postanowiłem opisać to raz, a dobrze, więc znajdziesz tu wszystko, co chcesz wiedzieć.

Tekst jest kompendium wiedzy, a każde zagadnienie opisuję oddzielnie, by ułatwić Ci znalezienie niezbędnych informacji. Rozpisałem to jako odpowiedź na najczęściej wyszukiwane pytania w Google. Jeśli czegoś brakuje, daj znać w komentarzu, uzupełnię.

Całą ustawę o PPK możesz przeczytać tutaj.

Co to jest PPK?

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to system długoterminowego oszczędzania na cele emerytalne wspierany przez państwo, z którego po zakończeniu aktywności zawodowej ma być wypłacana dodatkowa część emerytury. Każdy pracodawca ma obowiązek zapewnić udział w Pracowniczym Planie Kapitałowym, jeśli zatrudnia przynajmniej jedną osobę. A ta podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu do ZUS.

Od kiedy obowiązuje PPK?

• 01.07.2019 r. – dla podmiotów zatrudniających przynajmniej 250 osób na 31.12.2018 r.
• 01.01.2020 r. – dla podmiotów zatrudniających przynajmniej 50 osób na 30.06.2019 r.
• 01.07.2020 r. – dla podmiotów zatrudniających przynajmniej 20 osób na 31.12.2019 r.
• 01.01.2021 r. – dla pozostałych podmiotów i sektora publicznego.

Kogo obowiązuje PPK?

Pracownicze Plany Kapitałowe obowiązują każdą osobę, która:

• Ukończyła 18 lat.
• Jest zatrudniona.
• Podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu zatrudnienia.

Jakie formy zatrudnienia obejmuje PPK?

• Umowę o pracę.
• Umowę zlecenie lub umowę agencyjną.
• Umowę o pracę nakładczą.
• Członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych lub spółdzielniach kółek rolniczych.
• Członkostwo w radzie nadzorczej (o ile otrzymuje się wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji).

Czy osoby samozatrudnione mogą dołączyć do PPK?

Osoby prowadzące JDG, czyli Jednoosobową Działalność Gospodarczą nie są objęte Pracowniczymi Planami Kapitałowymi. Jednak jeżeli w ramach swojej działalności zatrudniają przynajmniej jedną osobę, są zobowiązani zapewnić jej możliwość skorzystania z PPK.

Praca dorywcza i PPK

Pracodawca składa wniosek do Pracowniczych Planów Kapitałowych po 3 miesiącach zatrudnienia. Jeśli pracujesz krócej, nie zostaniesz przyłączony do PPK. Do wyliczenia okresu zatrudnienia bierze się pod uwagę ostatnie 12 miesięcy.

Czy rolnicy są objęci PPK?

Rolnicy nie są objęci Pracowniczymi Planami Kapitałowymi. Nie spełniają wymogów bycia osobą zatrudnioną, o ile nie są członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych.

PPK powyżej 55 lat

Osoby, które ukończyły 55 lat nie są automatycznie zapisywane do Pracowniczych Planów Kapitałowych. Nadal mogą przystąpić do PPK, wymagane jest jednak złożenie wniosku o dołączenie do programu. Pracownicze Plany Kapitałowe nie obejmują osób w wieku ponad 70 lat.

Wpłaty na PPK od pensji brutto czy netto?

Wpłaty na Pracownicze Plany Kapitałowe są wyliczane na podstawie wynagrodzenia brutto, jednak potrącane z wynagrodzenia netto. Wpłaty pracodawcy także wyliczane są od wynagrodzenia brutto.

Skąd pochodzą środki na PPK?

Twoje Pracownicze Plany Kapitałowe są finansowane z 3 źródeł:

1. Wpłata pracownika (Twoja), od minimum 2% do nawet 4% wynagrodzenia brutto.
2. Wpłata pracodawcy, od minimum 1,5% do nawet 4% wynagrodzenia brutto.
3. Państwowa dopłata, 240 zł rocznie.

Wpłata pracownika: Pracownik odprowadza minimalnie 2% wartości wynagrodzenia brutto, ale kwota jest odprowadzana z kwoty netto. Zarabiając 3.000 zł netto, zarabiasz 4.266,63 zł brutto, i to od tej kwoty liczone jest 2%. Twoja wpłata do PPK wynosi więc 85,33 zł, ale musisz odprowadzić ją ze swojej kwoty netto. Przez to nie dostajesz już przelewu na równe trzy tysiące.

Osoby zarabiające mniej niż 120% minimalnego wynagrodzenia mają możliwość zmniejszenia swojego udziału do minimum 0,5% wynagrodzenia brutto.

Wpłata pracodawcy: Pracodawca odprowadza minimalnie 1,5% wartości wynagrodzenia brutto, czyli w przypadku 3.000 zł jest to 64 zł.

Państwowa dopłata: Państwo dokonuje jednorazowej wpłaty powitalnej wynoszącej 250 zł. Oprócz tego, co roku dopłaca 240 zł za uczestnictwo w PPK.

Wartości dopłat dla osoby zarabiającej 3.000 zł netto (4.226,63 zł brutto) w ciągu roku:

• Wpłata pracownika: 12 * 85,33 zł = 1.023,96 zł
• Wpłata pracodawcy: 12 * 64 zł = 768 zł
• Państwowa dopłata: 240 zł
• Łącznie 2.031,96 zł

Ile pracodawca dopłaca do PPK?

Pracodawca ma obowiązek wpłacać do Pracowniczych Planów Kapitałowych 1,5% Twojego wynagrodzenia brutto. Może on zwiększyć swój udział nawet do 4% wynagrodzenia.

Ile państwo dopłaca do PPK?

Roczna dopłata to 240 zł, by ją otrzymać należy spełnić jeden warunek. Pracownik na swoim rachunku Pracowniczych Planów Kapitałowych musi zgromadzić środki co najmniej równe kwocie wpłat podstawowych od 6-krotności minimalnego wynagrodzenia w obowiązującym roku. Liczą się wpłaty zarówno wpłaty pracownika, jak i pracodawcy.

Jak obliczyć kwotę?
Minimalne wynagrodzenie brutto * Minimalna suma wpłat * 6
2.600 zł * 3,5% * 6 = 546 zł

To właśnie tyle musisz uzbierać, by otrzymać roczną dopłatę od państwa.

Kiedy otrzymam powitalne 250 zł w PPK?

Wpłata powitalna od państwa przysługuje Ci, jeśli zawarłeś umowę o prowadzeniu Pracowniczych Planów Kapitałowych. Musisz być w programie przez przynajmniej kwartał oraz opłacać składki. Niespełnienie tych warunków skutkuje utratą opłaty powitalnej.

Ile wpłat powitalnych w PPK można otrzymać?

Powitalna wpłata od państwa jest tylko jedna, niezależnie od tego, ile rachunków PPK posiadasz. Jeśli nie spełnisz warunku z punktu wyżej, przepadnie ona bezpowrotnie.

O ile można zwiększyć wpłatę do PPK?

Podstawowe i minimalne wartości odprowadzane od wynagrodzenia brutto wynoszą 2% dla pracownika i 1,5% dla pracodawcy. Możliwa jest wpłata dodatkowa, która maksymalnie może zwiększyć udział do łącznie 8% wynagrodzenia brutto.

Pracownik:

• Minimalna wpłata: 2% wynagrodzenia brutto.
• Opcjonalna wpłata: 0 – 2% wynagrodzenia brutto.
• Maksymalna wpłata: 4% wynagrodzenia brutto.

Pracodawca:

• Minimalna wpłata: 1,5% wynagrodzenia brutto.
• Opcjonalna wpłata: 0 – 2,5% wynagrodzenia brutto.
• Maksymalna wpłata: 4% wynagrodzenia brutto.

Czy jeśli zwiększam dobrowolną wpłatę do PPK, to pracodawca musi zwiększyć swoją?

Nie. Wszystko, co ponad wymagany wkład oznacza wpłatę dobrowolną. Wpłaty pracownika i pracodawcy są od siebie niezależne. Nawet jeśli zwiększysz swój udział do 4%, to pracodawca może zostać przy minimalnym 1,5%. Tak samo, jak Ty możesz zostać przy 2%, jeżeli pracodawca zdecyduje się na 4%.

Czy pracodawca może obniżyć wynagrodzenie przez PPK?

Prawnie pracodawca nie może obniżyć Twojego wynagrodzenia, reguluje to Kodeks Pracy. Nie oznacza to jednak, że nie odmówi Ci przyszłej podwyżki lub da niższą.

Ile PPK można mieć jednocześnie?

Kilka, w zależności od ilości pracodawców. Jeżeli pracujesz w jednej firmie, masz jedno konto PPK. Gdy zmieniasz pracę, musisz zdecydować, czy dotychczas zgromadzone środki przenosisz do Pracowniczych Planów Kapitałowych nowego pracodawcy. Nosi to nazwę wypłaty transferowej.

Środki pozostaną na obecnym rachunku PPK, jeśli nie złożysz do pracodawcy oświadczenia o już zawartych umowach w sprawie prowadzenia PPK i nie wyrazisz zgody na wypłatę transferową. Będziesz mieć tyle kont PPK, ile razy zmienisz pracę nie przenosząc swojego konta.

Ile mam PPK pracując w kilku firmach?

Tyle, w ilu firmach pracujesz. Każdy pracodawca otwiera dla Ciebie oddzielne konto PPK. W sprawie przeniesienia środków, patrz punkt wyżej.

Czy mając PPE muszę mieć PPK?

Nie. Pracodawcy, którzy prowadzą PPE (Pracownicze Programy Emerytalne) na odpowiednich warunkach, nie będą musieli oferować swoim pracownikom PPK.

“Podmiot zatrudniający, który zawarł umowę o zarządzanie PPK oraz umowy o prowadzenie PPK, a następnie utworzył PPE i odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.* o pracowniczych programach emerytalnych, może, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą w podmiocie zatrudniającym, nie finansować, od miesiąca następującego po miesiącu, w którym PPE został zarejestrowany przez organ nadzoru, wpłat podstawowych i wpłat dodatkowych do PPK za osoby zatrudnione, które przystąpiły do PPE”.

*Wynagrodzenie – podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ta ustawa również odsyła do innych ustaw, a te, do innych ustępów jeszcze innych ustaw… Darujmy sobie te bzdety. Jeśli Twój pracodawca oferuje PPE, to możesz je wybrać zamiast PPK – prawdopodobnie jednak nie będzie oferował wyboru i zostanie przy PPE.

Przepisów ustawy nie stosuje się do podmiotu zatrudniającego, który w terminie wskazanym w art. 134 ust. 1 prowadzi PPE oraz nalicza i odprowadza składki podstawowe w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych do PPE w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych, jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym.

Wymaganiami są więc składki PPE w wysokości 3,5% wynagrodzenia oraz udział przynajmniej 25% załogi.

Wpływ PPK na wynagrodzenie

Zarabiając 3.000 zł netto, Twoja pensja wynosi 4.266,63 zł brutto. Różnica, czyli 1.226,63 zł rozkłada się na:

• Ubezpieczenie emerytalne: 416,42 zł
• Ubezpieczenie rentowe: 64 zł
• Ubezpieczenie chorobowe: 104,53 zł
• Ubezpieczenie zdrowotne: 331,35 zł
• Zaliczkę PIT: 265 zł
• Składkę PPK: 85,33 zł

Po przystąpieniu do PPK, z Twojej pensji netto zostanie pobrane 2% wynagrodzenia brutto (85,33 zł). Oprócz tego musisz jeszcze zapłacić podatek dochodowy od wpłat pracodawcy. Przy 1,5% to 64 zł, więc 64 zł * 17% = 10,88 zł.

Suma potrąceń z tytułu PPK: 85,33 zł + 10,88 zł = 96,21 zł.
Twoja wypłata netto nie będzie więc wynosić 3.000 zł, a 2.903,79 zł.

Czy premie, bonusy i nagrody są objęte PPK?

Tak, stanowią one część dochodu obłożonego składkami emerytalnymi i rentowymi, więc od nich również należy odprowadzić składki na Pracownicze Plany Kapitałowe.

Czy PPK jest prywatne?

Pieniądze zgromadzone w Pracowniczych Planach Kapitałowych są prywatną własnością. Stanowi o tym ustawa o PPK. W dowolnym momencie możesz złożyć wniosek o likwidację i wycofać swoje środki, oczywiście na przyjętych zasadach, tracąc państwowe dopłaty i odprowadzając podatek. Środki w PPK podlegają dziedziczeniu i podziałowi majątku w sprawach rozwodowych.

Czy PPK zostaną zlikwidowane jak OFE?

Nikt nie da Ci 100% gwarancji, że będzie inaczej. Państwo zniszczyło zaufanie społeczne podczas likwidacji OFE i tylko od Ciebie zależy, czy dasz mu drugą szansę.

Czy PPK jest dziedziczone?

Tak, pieniądze zebrane w Pracowniczych Planach Kapitałowych są dziedziczone. W przypadku zgonu uczestnika PPK małżonek otrzymuje 50% środków na własne konto PPK, PPE lub IKE. Inne wartości procentowe mogą być uzależnione od ustanowionej wspólnoty majątkowej.

Przelew na wspomniane konta nosi nazwę wypłaty transferowej i trwa 3 miesiące od dostarczenia niezbędnych dokumentów. Dokumentami są akt zgonu, akt małżeństwa i oświadczenie o stosunkach majątkowych. Jeżeli między małżonkami nie istniała wspólność ustawowa, należy złożyć również sposób uregulowania tych stosunków.

Pozostała część środków, która nie trafiła do małżonka, trafia do osób uprawnionych. Osoby uprawnione wskazuje uczestnik Pracowniczych Planów Kapitałowych. Uczestnik PPK może w dowolnym momencie zmienić osoby uprawnione, w tym dodawać nowe, usuwać wcześniej wyznaczone, zmienić udział poszczególnych osób czy nie wyznaczać nikogo. Brak podziału środków skutkuje podziałem na równe części pomiędzy uprawnionymi.

Osoba uprawniona do otrzymania środków samodzielnie wybiera, w jaki sposób chce otrzymać należne jej środki. Do wyboru ma transfer do własnego PPK, PPE, IKE lub zwrot pieniężny. Możliwy jest też podział na wypłatę transferową i zwrot gotówkowy.

Ile osób uprawnionych można wskazać w PPK?

Nie ma ograniczenia co do ilości osób uprawnionych. Do konta Pracowniczych Planów Kapitałowych możesz wyznaczyć dowolną liczbę osób. Jeżeli posiadasz wiele rachunków PPK, to do każdego z nich możesz wyznaczyć uprawnione osoby lub przypisać każdej po jednym. Liczy się tylko formalne zgłoszenie tych osób do Twojego PPK.

Dokumenty potrzebne do dziedziczenia PPK

• Odpis aktu zgonu uczestnika PPK
• Dokument potwierdzający tożsamość osoby uprawnionej
• Odpis prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia oraz zgodnego oświadczenia wszystkich spadkobierców o sposobie podziału środków zgromadzonych przez zmarłego uczestnika PPK lub prawomocnego postanowienia sądu o dziale spadku oraz dokumenty stwierdzające tożsamość spadkobierców.

Kto dziedziczy PPK, jeśli brak osób uprawnionych?

W przypadku braku wyznaczonych osób uprawnionych, dziedziczenie obowiązuje na zasadach Kodeksu Cywilnego.

PPK a rozwód

Podział środków w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa wygląda jak podział reszty wspólnego majątku. Część środków zebranych w PPK, należących do małżonka zostanie przelana na jego konto PPK.

Jeżeli małżonek nie posiada PPK, środki podlegają zwrotowi w formie pieniężnej lub są przekazywane na wskazany rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej.

PPK a urlop macierzyński i wychowawczy

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK jest wynagrodzenie, z wyłączeniem składek na owe ubezpieczenia osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Korzystając więc z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego, nie dokonujesz wpłat na PPK. Może się to wiązać z utratą dopłaty powitalnej i rocznej, o ile nie spełnisz wymaganych do ich uzyskania warunków.

Czy komornik może zająć PPK?

Nie. Ustawa mówi wprost, że środki zgromadzone na rachunku PPK nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej. Komornik nie może zająć Twoich środków zgromadzonych w Pracowniczych Planach Kapitałowych, chyba że są to roszczenia alimentacyjne (w tym należności budżetu państwa).

Czy PPK powodują wzrost kosztów prowadzenia firmy?

Tak. Jednak wzrost kosztów jest niższy niż koszty PPK, ponieważ te pomniejszają dochód do opodatkowania.

Ile PPK kosztują pracodawcę?

Przy 3.000 zł pensji netto, wynosi ona 4.266,63 zł brutto. Do kosztów pracodawcy należy doliczyć:

• Ubezpieczenie emerytalne: 416,42 zł
• Ubezpieczenie rentowe: 277,33 zł
• Ubezpieczenie wypadkowe: 71,25 zł
• Fundusz Pracy: 104,53 zł
• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych: 4,27 zł

Koszty pracodawcy to 5.140,43 zł, czyli dodatkowe 873,80 zł.

Przy udziale w Pracowniczych Planach Kapitałowych dochodzi do tego 1,5% kwoty brutto, czyli 64 zł. Koszt pracodawcy zamyka się w 5.204,43 zł. Pracodawca może odliczyć dodatkowe 64 zł wynikające z PPK ujmując je jako koszty.

Rezygnacja z PPK – Jak zrezygnować z PPK?

Uczestnictwo w Pracowniczych Planach Kapitałowych jest dobrowolne, ale zapisany zostajesz do nich automatycznie. Zrezygnować możesz wyłącznie na własne życzenie przedstawiając odpowiedni formularz. Tutaj pobierzesz wzór pisma.

Pismo należy złożyć podmiotowi zatrudniającemu, który w ciągu 7 dni musi zawiadomić o tym instytucję finansową.

Należy jednak pamiętać, że pracodawca co 4 lata będzie musiał zapisywać do PPK swoich pracowników, nawet jeśli z niego zrezygnowali. Robi to z datą od 1 kwietnia. Dlatego jeżeli nie chcesz być w PPK, musisz takie oświadczenie składać regularnie co 4 lata.

Czy jeśli zrezygnuję z PPK mój pracodawca nadal będzie je opłacał?

Nie, obowiązek wpłaty na Twoje konto PPK dotyczy pracodawcy tylko wtedy, gdy Ty opłacasz swoje składki. Jeśli zrezygnujesz z PPK, ani Ty, ani Twój pracodawca nie będziecie wpłacać pieniędzy na rachunek Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Ile razy można zrezygnować z PPK?

Nie ma ustalonych limitów, więc możesz to robić tyle razy, ile tylko zechcesz. Po złożeniu wniosku o rezygnację z Pracowniczych Planów Kapitałowych nie wykonuje się już wpłat za miesiąc, w którym składasz pismo. Jeżeli wpłaty zostały już pobrane, to podlegają one zwrotowi.

Jeżeli zamierzasz ponownie zapisać się do PPK, to wpłaty na konto zaczną się od kolejnego miesiąca.

Czy mogę ani razu nie zapłacić PPK?

Jesteś automatycznie zapisany do Pracowniczych Planów Kapitałowych, ale w każdej chwili możesz się wypisać. Dzięki temu możesz nie dokonać żadnej wpłaty na PPK.

Jak wypłacić pieniądze z PPK?

Wypłacając pieniądze po 60 roku życia możesz dostać 25% zgromadzonej kwoty jednorazowo, a pozostałe 75% w miesięcznych ratach (przynajmniej 120).

Możesz też wybrać wypłatę 100% zgromadzonych środków, ale wtedy zapłacisz podatek od zysków kapitałowych (19%).

PPK a wcześniejsza emerytura

Pracownicze Plany Kapitałowe nie są powiązane z systemem emerytalnym, są długoterminowym planem oszczędzania. Z założenia mają gromadzić Twoje środki do 60-tki. Dopiero wtedy wypłacasz środki bez potrąceń podatkowych i odejmowania dopłat od państwa.

Zobacz, jak przejść na wcześniejszą emeryturę.

Czy można wypłacić pieniądze z PPK nie rezygnując z niego?

Tak, ale tylko w dwóch przypadkach.

1. Wypłata w celu pokrycia wkładu własnego.
2. Wypłata  w celu leczenia poważnego zachorowania.

Oba z tych przypadków mają własne warunki, które opisuję w kolejnych punktach.

Wypłata z PPK na wkład własny

Na podstawie umowy zawartej z wybraną instytucją finansową, uczestnik Pracowniczych Planów Kapitałowych może jednorazowo dokonać wypłaty do 100% wartości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK.

Jeżeli więc finansujesz kredytem hipotecznym możesz nim pokryć koszty wkładu własnego. Do finansowania wkładu własnego należy sfinansowanie:

• Części kosztów budowy lub przebudowy budynku mieszkalnego.
• Zapłatę części ceny zakupu prawa własności budynku mieszkalnego.
• Nabycia prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części.
• Nabycia udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej.

Możesz pożyczyć 100% środków zgromadzonych w PPK (Twoje wpłaty, wpłaty pracodawcy i dopłaty od państwa), jednak nie więcej niż wkład własny z umowy kredytowej.

Warunkiem jest wiek poniżej 45 lat w dniu składania wniosku. Spłatę pożyczki należy rozpocząć nie później niż 5 lat od otrzymania środków z PPK. Całkowita spłata pożyczki musi nastąpić w ciągu 15 lat od wypłaty środków. Pożyczka nie jest oprocentowana, oddajesz wartość nominalną.

Jeżeli nie spłacisz pożyczki, będziesz zmuszony zapłacić podatek od zysków kapitałowych (19%). Podatek zapłacisz proporcjonalnie do niezwróconych kosztów.

Wypłata z PPK na poważne zachorowanie

Możesz wypłacić do 25% zgromadzonych na rachunku Pracowniczych Planów Kapitałowych środków w sytuacji, gdy poważnie zachorujesz Ty, Twój małżonek lub Twoje dziecko.

Poważne zachorowanie określa się jako:

• Całkowitą niezdolność do pracy ustaloną w formie orzeczenia przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS na okres co najmniej 2 lat.
• Umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności ustalony na okres co najmniej 2 lat.
• Niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat.
• Zdiagnozowanie u osoby dorosłej jednej z następujących jednostek chorobowych: amputacja kończyny, bakteryjne zapalenie mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych, wirusowe zapalenie mózgu, choroba Alzheimera, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba neuronu ruchowego (stwardnienie zanikowe boczne), choroba Parkinsona, dystorfia mięśniowa, gruźlica, niewydolność nerek, stwardnienie rozsiane, choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV), kardiomiopatia, nowotwór złośliwy, toczeń trzewny układowy, udar mózgu, utrata mowy, słuchu lub wzroku, wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub zawał serca.
• Zdiagnozowanie u dziecka jednej z następujących jednostek chorobowych: poliomyelitis (choroba Heinego-Medina), zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu, anemia aplastyczna, przewlekłe aktywne zapalenie wątroby, padaczka, gorączka reumatyczna, nabyta przewlekła choroba serca, porażenie (paraliż), utrata wzroku, głuchota (utrata słuchu), potransfuzyjne zakażenie wirusem HIV, schyłkowa niewydolność nerek, tężec, cukrzyca, łagodny guz mózgu, przeszczepienie narządów, zabieg rekonstrukcyjny zastawek, zabieg rekonstrukcyjny aorty lub nowotwór złośliwy.

Wypłata 25% środków tak jak w przypadku wkładu własnego jest liczona od całości wpłat i zysków Twoich, Twojego pracodawcy i dopłat od państwa. Aby uzyskać wypłatę należy złożyć wniosek i dokumenty potwierdzające poważne zachorowanie.

Można kilkukrotnie wypłacać 25% zgromadzonych środków, o ile dotyczy to różnych osób lub różnych chorób.

Wypłata ze względu na poważne zachorowanie nie wymaga zwrotu do PPK.

Rezygnacja z PPK – zwrot środków

Wycofanie środków przed 60 rokiem życia określane jest jako zwrot i wiąże się z:

• Potrąceniem 30% środków zgromadzonych przez pracodawcę, które zostaną przelane i zapisane na Twoim koncie w ZUS.
• Zapłatą podatku od zysków kapitałowych od pozostałych 70% środków zgromadzonych przez pracodawcę.
• Zapłatą podatku od zysków kapitałowych od 100% środków zgromadzonych przez Ciebie.
• Utratą wszystkich dopłat rocznych i opłaty powitalnej od państwa.

Kara za nakłanianie do rezygnacji z PPK

Pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu, nakłaniając do rezygnacji z oszczędzania w PPK podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnianie czynu zabronionego.

Jak inwestowane są pieniądze w PPK?

To, jak inwestowane są Twoje środki zależy od tego, jaką opcję wybierze Twój pracodawca. Może to być:

• Fundusz Inwestycyjny – Pracodawca podpisuje umowę z TFI (Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych).
• Fundusz Emerytalny – Pracodawca podpisuje umowę z PTE (Powszechne Towarzystwo Emerytalne lub Pracownicze Towarzystwo Emerytalne).
• Ubezpieczeniowy Fundusz Kapitałowy – Pracodawca podpisuje umowę z zakładem ubezpieczeń.

W ramach funduszy, środki będą inwestowane w 2 typy aktywów – instrumenty dłużne i udziałowe.

Fundusz zdefiniowanej daty – struktura aktywów PPK

Im wyższy wiek osiągniesz, tym bezpieczniejszy wobec wahań rynkowych ma być Twój fundusz.

Zobacz, dlaczego PPK zarobią na obecnym kryzysie.

PPK instrumenty dłużne

Instrumenty dłużne to instrumenty rynku pieniężnego, obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, certyfikaty depozytowe, depozyty bankowe.

PPK instrumenty udziałowe

Instrumenty udziałowe to akcje, prawa poboru, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe.

PPK Część dłużna – limity inwestycyjne

Minimalnie 70% wartości aktywów ma być inwestowane w:

• Papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostkę samorządu terytorialnego lub bank centralny państwa członkowskiego, Europejski Bank Centralny, Unię Europejską lub Europejski Bank Inwestycyjny albo przez organizacje międzynarodowe, pod warunkiem, że papiery emitowane, poręczone lub gwarantowane przez te organizacje międzynarodowe posiadają rating na poziomie inwestycyjnym nadany przez agencję ratingową uznaną przez Europejski Bank Centralny w swoich operacjach.
• Depozyty o terminie zapadalności nie dłuższym niż 180 dni w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych pod warunkiem, że te instytucje kredytowe posiadają rating na poziomie inwestycyjnym nadany przez agencję ratingową uznaną przez Europejski Bank Centralny w swoich operacjach.

Do 10% części dłużnej portfela może być lokowane w instrumentach finansowych, nieposiadających ratingu inwestycyjnego nadanego przez agencję ratingową uznaną przez Europejski Bank Centralny w swoich operacjach.

PPK część udziałowa – limity inwestycyjne

• Minimalnie 40% wartości aktywów ma być zainwestowane w akcje z indeksu WIG20. Mogą to być akcje lub instrumenty pochodne, dla których instrumentem bazowym są akcje spółek lub indeks WIG20.
• Maksymalnie 20% wartości aktywów może być zainwestowane w akcje z indeksu mWIG40. Mogą to być akcje lub instrumenty pochodne, dla których instrumentem bazowym są akcje spółek lub indeks mWIG40.
• Maksymalnie 10% wartości aktywów może być zainwestowane w akcje innych spółek notowanych na GPW.
• Minimalnie 20% wartości aktywów ma być zainwestowane w akcje lub instrumenty oparte o akcje spółek notowanych na rynkach OECD (poza Polską). Mogą to być akcje lub instrumenty pochodne, dla których instrumentem bazowym są akcje spółek lub ich indeksy.

Ile kosztuje inwestowanie w PPK?

Wysokość opłat za zarządzanie może wynosić maksymalnie 0,5% w skali roku. Dodatkowa opłata za wynik może wynosić maksymalnie 0,1%. Opłatę za wynik pobiera się, jeśli fundusz osiąga dodatnią stopę zwrotu, wyższą od stopy referencyjnej, określanej przez ministra finansów.

Czy mogę wybrać w co chcę zainwestować w PPK?

Nie. Twój pracodawca wybiera konkretną instytucję, która inwestuje Twoje pieniądze. Masz za to pośredni wpływ na wybór tej instytucji, ponieważ pracodawca ma wybierać instytucję w porozumieniu z przedstawicielami pracowników.

Po wybraniu instytucji możesz wybrać fundusz o różnej dacie docelowej, a te posiadają różny udział instrumentów w funduszu, co za tym idzie różne ryzyko. Możesz też podzielić swoje środki pomiędzy fundusze o różnych datach docelowych.

Kto wybiera w co inwestuje PPK?

Twój pracodawca wybiera instytucję finansową do prowadzenia Twoich Pracowniczych Planów Kapitałowych. Robi to w porozumieniu ze związkiem zawodowym lub reprezentacją pracowników, o ile w firmie nie działa żaden związek.

Jakie instytucje prowadzą PPK?

Pracownicze Plany Kapitałowe mogą być prowadzone przez:

• Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych
• Powszechne Towarzystwo Emerytalne lub Pracownicze Towarzystwo Emerytalne
• Zakład Ubezpieczeń

Kto nadzoruje PPK?

Pracownicze Plany Kapitałowe są nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Instytucje zajmujące się prowadzeniem PPK muszą co kwartał przekazywać dane do KNF. Są to liczby uczestników, wpłaty, wartość aktywów i osiągnięty zysk.

Ile zarobię w PPK?

Pracownicze Plany Kapitałowe nie są produktem o stałej czy gwarantowanej stopie zwrotu, dlatego nie da się obliczyć dokładnego zysku. Wszystko zależy od zysku wypracowanego przez akcje, obligacje i fundusze.

Przybliżone wartości możesz samodzielnie wyliczyć na oficjalnym kalkulatorze PPK.

Czy z PPK wypłacę mniej niż wpłaciłem?

Inwestycje w Pracowniczych Planach Kapitałowych to różne instrumenty finansowe, głównie te bezpieczniejsze. Nie ma gwarancji zysku, za to wpłacasz jedynie część środków, resztę dopłaca pracodawca i państwo. Należy jednak pamiętać o inflacji i spadku mocy nabywczej pieniądza w czasie. Nie da się tego jednak tak prosto obliczyć i brak tu jednoznacznej odpowiedzi.

Uwagi do Pracowniczych Planów Kapitałowych

Ustawa jest jak zwykle skonstruowana fatalnie – Pisałem ten tekst ponad 5 dni, bo przebrnięcie przez tą nieczytelną kobyłę to droga przez mękę. Nic dziwnego, że prawie nikt nie orientuje się w nawet podstawowych zagadnieniach związanych z PPK, mimo że upłynęło sporo czasu. Kto do cholery ma czas to czytać? Ogromna ilość tekstu, niejasne sformułowania i odsyłanie do innych ustaw. Jak zwykle, byle tylko nic nie było jasne, proste i przejrzyste dla obywatela.

Brak zaufania – Po tym, co wydarzyło się z OFE, nikt na 100% nie wierzy w stabilność PPK i ma ku temu słuszne przekonanie. Środki, choć prywatne, mogą przestać takimi być po jednym nocnym głosowaniu, gdy trzeba będzie ratować budżet. Nawet jeśli nie zrobią tego obecni politycy, to nie wiadomo, co wydarzy się za 10 czy 20 lat, gdy wreszcie odzyskają społeczne zaufanie.

Warto zostać w PPK – O ile mamy zaufanie do tego, że sytuacja się nie zmieni. Mimo wszystko z finansowego punktu widzenia to się opłaca. Otrzymujemy dopłaty od państwa (marne, nieindeksowane o inflacje i z naszych własnych podatków, ale jednak) i część pracodawcy, co jest dużą korzyścią, jeśli PPK przetrwa do naszej emerytury. Nawet jeśli nie zamierzamy czekać do samego końca, a wypłacać regularnie, to pomimo utraty prezentów od państwa i części wpłat pracodawcy, nadal zyskujemy.

Brak wyboru inwestycji – Jako aktywny inwestor boli mnie brak osobistego zarządzania kontem PPK. Rozumiem, że ma to być bezpieczne oszczędzanie i dla większości będzie, natomiast brak osobistego nadzoru uważam za nieporozumienie. Nawet jeśli miałoby się to wiązać z dodatkowym wymogiem, jak np. ankieta inwestorska. Oprócz rozdzielenia środków między akcje a obligacje (możliwe tylko do pewnego stopnia), nie mam żadnej kontroli nad przebiegiem inwestycji. Najlepszy fundusz polskich akcji 2018 roku, który otrzymał Złoty Portfel Gazety Giełdy i Inwestorów Parkiet miał 5,5% straty. Tak, straty… Naprawdę wolałbym sam.

Nie wierzę w PPK – I nie uwierzę, że przetrwa próbę czasu. Może zostanie skasowane, może w trakcie zmienią się zasady, jak wiek potrzebny do wypłaty, czy samo jej obciążenie. Ostra polityka socjalna generuje wydatki i ktoś za nią w końcu będzie musiał zapłacić. A zapłacimy my, bo rząd nie ma swoich pieniędzy. Może to będzie zlikwidowane PPK, może nowe podatki. Nie wiadomo. Ja nie ufam, Ty rób jak chcesz.